Do zadań organizacji społecznych i środowiskowych należy monitorowanie jakości prowadzonych przez państwo, czy spółki Skarbu Panstwa, inwestycji. Ten typ kontroli społecznej współgra
z celem zakończonego własnie postępowania w sprawie o wydanie decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach dla rozbudowy i modernizacji PGE Elektrowni Turów.
Pod koniec października Burmistrz Miasta i Gminy Bogatynia wydał decyzje pozwalajaca na realizacje przedsiewziecia, uznajac tym samym, iz raport środowiskowy, przedstawiony przez inwestora, spełnia wszystkie wymagania nałozone na PGE Turów. Oznacza to, ze inwestycja moze byc uznana za budowę bezpieczna dla środowiska. Sama procedura uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach prowadzona jest także po to, by zainteresowane organizacje i obywatele mogli dowiedzieć się jak najwiecej o planach inwestora oraz by bez przeszkód mogli monitorowac działania urzedników.
Postepowanie o wydanie tej decyzji dla inwestycji w Turowie rozpoczeło sie juz w 2008 roku. W monitorowanie tego procesu właczyły sie dwie organizacje społeczno-srodowiskowe: Stowarzyszenie EKO–UNIA oraz Fundacja Ekologiczny Serwis Prawny, które juz od kilku lat obserwują cały proces. Także tym razem wskazuja one na to, iz w przypadku potwierdzenia sie podnoszonych zarzutów, zarówno inwestor, jak i odpowiedzialny organ administracji
państwowej, mogły uchybić prawidłowej procedurze.
W odwołaniu od pozytywnej dla inwestora decyzji podkreślono przede wszystkim rozbiezność pomiedzy danymi dotyczacych emisji szkodliwych substancji zamieszczonych przez inwestora w raporcie środowiskowym a danymi, które PGE Turów musi obowiazkowo przedstawiac w tzw.: Europejskim Rejestrze Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń (EPRTR) (http://prtr.ec.europa.eu/). Rozbieżności te są na tyle znaczace, iz bezwzględnie wskazują na potrzebę przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniajacego przyczynę problemu. Dla przykładu, według oficjalnych danych przekazanych przez spółke do EPRTR za rok 2009, PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., Oddział Elektrownia Turów wyemitowała 40600 ton dwutlenku siarki (SO2), 11800 ton tlenków azotu (Nox), 1400 ton pyłu zawieszonego PM10, 894 tony tlenku wegla (CO) oraz 11 700 000 ton dwutlenku wegla (CO2).
Ale jeśli przyjrzeć się danym przedstawionym w raporcie środowiskowym, sa to wartości o wiele niższe niz prezentowane w dokumentacji na potrzeby postepowania o wydanie decyzji środowiskowej: w przypadku SO2 o ca. 16%, NOx o ca. 48%, PM 10 o ca. 61%, CO o ca. 92%, CO2 o ca. 21%.
Fundacja Ekologiczny Serwis Prawny, składajac odwołanie od wydanej przez urząd decyzji zauwa-
żyła, iz różnice w przywołanych powyzej danych, mogą sugerowac bardziej pro-ekologiczny charakter inwestycji, niz może miec to miejsce w rzeczywistości. Spodziewane rezultaty dokonywanej rozbudowy i modernizacji przedstawiałyby sie wtedy w znacznie lepszym swietle. Nie jest to oczywiscie interpretacja wiążaca. Rozbieżnosci moga być także spowodowane błędem lub niedbałościa w przygotowaniu raportu. Nie mniej jednak konieczne w tym kontekście wydaje siś uchylenie wydanej przez Burmistrza Miasta i Gminy Bogatynia pozytywnej decyzji środowiskowej oraz prześledzenie zródeł tak kompleksowej i znaczacej różnicy.
Prowadzenie postępowania przez bezstronnych pracowników administracji ma zasadnicze znaczenie dla zagwarantowania obiektywnego rozstrzygniecia w sprawie. Tymczasem, Ekologiczny Serwis Prawny podnosi, iż w postępowaniu brał udział pracownik administracji publicznej, w stosunku do którego prawdopodobnie zaistniała okoliczność, mogąca wywołać wątpliwości co do jego bezstronności.
Wspomniane wyżej problemy stanowia wybór z zarzutów przedstawionych organowi wydającemu decyzję środowiskową. Wskazują one na to, ze udział organizacji społecznych może pozytywnie przyczyniać sie do prawidłowego przeprowadzenia postępowania środowiskowego, w sprawie inwestycji szacowanej na około 4,5 mld złotych z budzetu spółki należacej do Skarbu Panstwa.
Tomasz Włodarski, Ekologiczny Serwis Prawny,
t.wlodarski@elspoland.org
Elektrownia Turów pod społeczna lupa Artykuł ukazał się w Gazecie Wojewódzkiej(w załączniku dzisiejsza Gazeta)17 grudnia 2013 str 11
