5-13 VI 2010 odbył się Europejski Tydzień Ryb

Data: 22 czerwca 2010

{multithumb}W dniach 5-13 czerwca 2010 odbył się cykl eventów w różnych krajach Europy, wpisujących się w tzw. Europejski Tydzień Ryb 2010. Kampanię tą zrealizował OCEAN 2012, międzynarodowa koalicja organizacji zmierzających do zmian w Europejskiej Wspólnej Polityce Rybackiej i zwiększenia udziału w jej reformie. W ramach Europejskiego Tygodnia Ryb 2010 na terenie całej Europy odbyły się m.in. pokazy filmów, panele dyskusyjne, happening koordynowane lokalnie przez organizacje członkowskie OCEAN 2012.

W Polsce koordynatorem akcji były 2 organizacje – wrocławska EKO-UNIA oraz Fundacja Nasza Ziemia z siedzibą w Warszawie. Obie organizacje odmiennie starały się wyedukować społeczność – EKO-UNIA zorganizowała cykl pokazów pełnometrażowego filmu o przełowieniu mórz “End of the Line”, połączonych z dyskusją i prezentacją swoich działań na rzecz Bałtyku, Fundacja Nasza Ziemia zaś edukowała w ramach szkolenia nauczycieli oraz urzędników z wydziałów oświaty i edukacji na temat zagrożeń i ochrony zasobów mórz i oceanów. W ramach swoich działań EKO-UNIA prezentowała niniejszy film podczas serii spotkań od 7 do 11 czerwca we Wrocławiu, Stepnicy oraz w Szczecinie. Dodatkową atrakcją były również krótkie filmy edukacyjne “Ryby – skarby Bałtyku” powstałe w ramach projektu “Bałtyk jest w Polsce, Bałtyk jest w Europie”. Prezentacje miały miejsce na Uniwersytetach: Wrocławskim, Przyrodniczym we Wrocławiu oraz Zachodniopomorskim w Szczecinie, a także podczas festiwalu “Podwodny Wrocław” oraz w gminnym ośrodku kultury w Stepnicy i urzędzie Miasta i Gminy w Goleniowie. Swoje materiały udostępniły również Fundacja Nasza Ziemia oraz Klub GAJA.

W ramach pokazów filmu toczyły się po ich prezentacjach dyskusje widzów. Szczególnie ciekawa dyskusja miała miejsce podczas pokazu w Szczecinie, gdzie wśród widzów, oprócz licznej grupy studentów, zasiedli też naukowcy wydziału Nauk O Żywności i Rybactwa Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. Opinie naukowców były podzielone. Wielu nadal opowiada się za możliwością modelowania naturalnych ichtiocenoz pod kątem najwyższych wydajności połowowych. To opinie podobne do rybackich. Na marginesie, szczecińska uczelnia wykształciła większość funkcjonujących dziś polskich rybaków morskich. Jest jednak druga grupa naukowców, która nie podziela tej opinii i stawia na konieczność ekologicznego podejścia do rybołówstwa. Szczególnie zdecydowanie taką opinie wygłosił profesor Komposki, który przez lata uczył studentów o dynamice populacji, nauce dokładnie opisującej oddziaływanie rybołówstwa na populacje ryb. Również przedstawiciel oceanografów, dr Gruszka nie zgodził z dzisiejszym systemem zarządzania, gdzie rybacy maja istotny wpływ na zarządzanie rybołówstwem. Przykłady błędów tego zarządzania widać dziś szczególnie mocno na Zalewie szczecińskim, gdzie dopuszczenie do połowów wontonami drobnooczkowymi spowodowało załamanie rybołówstwa na wskutek przełowienia. Fakt, ze wreszcie widać wśród polskich naukowców takie spojrzenia dobrze rokuje na przyszłość. Sam fakt wywołania projekcją dyskusji potwierdza sensowność takich projekcji. Młodzież uczestnicząca w pozostałych pokazach była wyraźnie poruszona. Prelegent podkreślił znaczenie nielegalnych połowów/kłusownictwa na ryby w polskich wodach.

We Wrocławiu pokazy i dyskusja również zgromadziły grono naukowców i studentów kierunków biologicznych, a także zainteresowanych pozornie odległą tematyką wrocławskich obywateli. Sporą popularnością cieszyło się stoisko i, w ramach którego prowadzona była promocja działań Stowarzyszenia, w tym działań bałtyckich.

Mimo, że pozornie tematyka filmu skupiająca się głównie na przełowieniu tuńczyka błękitnopłetwego (Thunnus thynnus), może się wydawać odległa, to widzowie bez trudu mogli zrozumieć mechanizmy kierujące dzisiejszym rybołówstwem na całym Świecie, oraz katastrofalne skutki ślepej wiary w niewyczerpalność zasobów mórz i oceanów. Dziś mało kto już pamięta, ze wody Bałtyku pełne były morświnów, małych delfinów, które rybacy masowo poławiali w wodach Zatoki Gdańskiej. Podobnie jest z rybami, na czele z dorszem. Największa jego populacja występowała w Atlantyku u wybrzeży Kanady, w okolicach Nowej Funlandii. Po masowych połowach w ubiegłym stuleciu ryb tego gatunku nie ma do dziś w tych wodach. Nasi rybacy twierdzą, ze dorsza w Bałtyku jest dużo. Owszem, jest go więcej, niż kilka lat temu, ale nadal jest to populacja bardzo odmłodzona, nie gwarantująca samoodrodzenia na odpowiednim, stabilnym poziomie. Technologie, którymi dysponuje dzisiejsze rybołówstwo, nie dają rybom żadnych szans, mimo, że stale redukowany jest potencjał połowowy, to redukcja ilości łodzi jest, niestety, skutecznie rekompensowana sprawnością łowczą nowych narzędzi i jednostek, dziś wspieranych wręcz kosmicznymi technologiami do poszukiwania ryb. Do tego dochodzi bardzo nieskuteczny w wielu regionach Świata system kontroli rybołówstwa. W wielu krajach politycy, zamiast chronić rybołówstwo tradycyjne, łodziowe oddają swe zasoby nowoczesnym mega statkom łowczym z krajów rozwiniętych, które dziesiątkują zasoby najcenniejszych ryb i nie dają szans tubylcom. Podobnie jest na Bałtyku, gdzie połowy paszowe dziesiątkują stada naszych szprotów i śledzi. W zamian konsument dostaje “rybnego kurczaka – łososia” dla wyprodukowania którego na 1 kilogram trzeba 5 kilo drobnych ryb. Z tym nasze rybołówstwo łodziowe nie może konkurować i dziś bez dopłat pewnie by już wyginęło. Obecnie ocenia się, że 88% wszystkich zbadanych gatunków ryb jest nadmiernie eksploatowanych, a prawie jedną trzecią odławia się powyżej biologicznie bezpiecznego limitu, co zagraża wręcz ich przetrwaniu. Naukowcy zajmujący się prognozowaniem stanu zasobów mórz zgodnie twierdzą, że około roku 2050 pogłowie wszystkich gatunków ryb cennych gospodarczo ulegnie załamaniu do poziomu nieodwracalnego. Toczący się proces reformy Wspólnej Polityki Rybackiej stwarza szansę na wypracowanie nowej polityki, która powstrzyma nadmierne połowy, położy kres niszczycielskim praktykom połowowym i umożliwi sprawiedliwe i równomierne korzystanie z obfitych zasobów ryb. Ważne jest więc żeby każdy miał świadomość swojego wpływu na możliwości zmiany, które dotyczą nasz wszystkich i w tym duchu odbył się w Polsce Europejski Tydzień Ryb 2010. Wbrew pozorom każdy konsument ma bowiem udział w degradacji zasobów ryb, jeśli nie jest świadomy jakie ryby spożywa, jakiego są one pochodzenia (kraj, rodzaj połowu itp.), jakie gatunki są zagrożone.

Film “End of The Line” udostępniony został dla szerszej publiczności dzięki uprzejmoś ci OCEAN 2012 oraz WWF Polska. Więcej o filmie można się dowiedzieć na autorskiej stronie – http://endoftheline.com