W obecnym numerze znajdują się min. ciekawe doniesienia na temat:
– efektywności energetycznej polskich domów jednorodzinnych
– pierwszego w Polsce osiedla ogrzewanego wodorem
– nowych regulacji dla OZE, wodoru i biometamu
– zielonych obligacji
– kosztów transformacji energetycznej w Polsce
Zapraszam,
Katarzyna Kubiczek
| A. Informacje z wybranych działów 1. Klimat i Środowisko 2. Energetyka 3. Rolnictwo | |
| B. Nowe koncepcje, nowe technologie energetyczne 1. Badania technologiczne, innowacje 2. Realizowane / zrealizowane inwestycje | |
| C. Regulacje prawne 1. Regulacje w Unii Europejskiej i na świecie 2. Regulacje krajowe | |
| D. Finansowanie, dotacje | |
| E. Nowe grupy w sektorze OZE 1. Osoby indywidualne 2. Mali i średni przedsiębiorcy 3. Samorządy, miasta i województwa 4. Inni: sektor edukacji, szkolnictwa wyższego i instytutów badawczych, organizacje pozarządowe, itp. | |
| F. Monitoring transformacji energetycznej 1. Rekordy OZE 2. Wygaszanie energetyki paliw kopalnych w Polsce, Europie i na świecie |
A. Informacje z wybranych działów
1. Klimat i Środowisko
Copernicus monitoruje zamknięcie dziury ozonowej w 2021 r.
Naukowcy z Copernicus Atmosphere Monitoring Service potwierdzają, że
dziura ozonowa nad Antarktydą w 2021 r. prawie się zamknęła. Jej
zamknięcie nastąpi zaledwie kilka dni wcześniej niż w 2020 r., kiedy
dziura ozonowa była najdłużej istniejąca od 1979 roku.
https://www.chronmyklimat.pl/klimat/1424-copernicus-monitoruje-zamkniecie-dziury-ozonowej-w-2021-r
2. Energetyka
Kolejne rekordy cen emisji CO2
Grudzień przyniósł kolejne rekordowe ceny uprawnień do emisji CO2, które
po raz pierwszy zbliżyły się do 90€. W związku z tak wysokimi
cenami polski sejm przyjął uchwałę wzywającą państwa UE do zawieszenia
systemu EU-ETS i jego zreformowania albo o wyłączenie z niego Polski do
czasu odpowiedniej reformy. Tymczasem ceny gazu również zbliżają się do
rekordów. Sejm podniósł kwotę przeznaczoną na dodatki osłonowe dla osób
zagrożonych ubóstwem energetycznym.
https://wysokienapiecie.pl/43218-emisje-rekordowo-drogie-sejm-chce-zawieszenia-ets/?fbclid=IwAR1K-OYrzOc-Ca_7i0wN93YvoUpyABYxiMwCWhDup-z8RGSwR1dxCYF5QsI
Kto zarabia na rachunkach za prąd?
Polski Komitet Energii Elektrycznej informuje, że aż 59% rachunku za
prąd to uprawnienia do emisji CO2. Warto jednak dodać, że pieniądze te
nie idą do Unii, a w całości trafiają do polskiego budżetu – tylko w tym
roku było to ok. 20 mld złotych, a prognozy mówią nawet o 25 mld.
Połowa tych pieniędzy musi iść na poprawę jakości powietrza i projekty
ekologiczne, a drugą połowę rząd może wydać na co chce, czyli m.in. na
dopłacanie do nierentowanych kopalni.
https://innpoland.pl/174119,60-proc-z-rachunku-za-prad-inkasuje-panstwo?fbclid=IwAR0vtkr_aBUuf_CsRcTviqLWkYybuCWnZx0fqbDzv4nJmFqxh4mpAnxzkW4
a) OZE
Polska w czołówce rynków fotowoltaiki
Polska jest na czwartym miejscu w UE pod względem wielkości rynku PV.
Instalując w tym roku 3,2 GW nowych mocy, nasz kraj poprawił wynik z
zeszłego roku o około 0,7 GW. To w dużej mierze zasługa korzystnego
systemu rozliczeń prosumentów, redukcja podatku VAT na domowe systemy PV
oraz ulgi podatkowe. Kraje UE zainstalowały w tym roku systemy
fotowoltaiczne o łącznej mocy 25,9 GW, co oznacza wzrost o 34% względem
zeszłego roku.
https://www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/106962/polska-czwartym-najwiekszym-rynkiem-fotowoltaicznym-w-europie
Największa na świecie elektrownia wiatrowa już uruchomiona
Simens Gamesa Renewable Energy uruchomił w Danii największy na świecie
prototyp elektrowni wiatrowej. Zainstalowana w elektrowni turbina ma moc
14 MW (z opcją zwiększenia do 15 MW) i średnicę łopat wirnika 222 m.
Siemens Gamesa Renewable Energy chce rozpocząć proces komercjalizacji i
produkcję nowej turbiny w roku 2024. Za rok w Danii pracę ma rozpocząć
jeszcze większa turbina – o mocy 15 MW – której budowę zapowiedział
Vestas.
https://www.gramwzielone.pl/energia-wiatrowa/106908/siemens-uruchomil-najwieksza-elektrownie-wiatrowa-na-swiecie
b) efektywność energetyczna
Inżynieria środowiskowa, a efektywność energetyczna
Firma Blue Boson pokazuje jak pogodzić inżynierię środowiskową
z efektywnością energetyczną poprzez kwantową obróbkę fizyczną gazów,
paliw i cieczy. Grupa IMG wykorzystująca tę technologię wdrożyła
pierwszy ogólnofirmowy projekt zwiększenia wydajności swoich obwodów
chłodzenia i pary. Przez pierwsze 3 miesiące grupa zaoszczędziła 50 010
Nm3 gazu ziemnego, co dało ok. 7% spadek średniego rocznego zużycia
tego gazu, a emisje gazów cieplarnianych zmniejszyły się o 108 ton.
https://polskiprzemysl.com.pl/przemysl-energetyczny/jak-pogodzic-inzynierie-srodowiskowa-z-efektywnoscia-energetyczna/?fbclid=IwAR0niU6iRe1xRrvPure6aJVerwTzxibjymBrilYAwkc9g15GwBWpB4C6jCw
Polskie domy nie są efektywne energetycznie
Aż 70% domów jednorodzinnych w Polsce nie spełnia standardów
efektywności energetycznej. Jest to ok. 5 mln budynków, które stanowią
82% krajowych zasobów mieszkaniowych. Co trzeci dom w ogóle nie ma
izolacji cieplnej. Efektem są ogromne straty ciepła i wykorzystywanie
niskiej jakości opału. Powszechna termomodernizacja budynków stwarza
więc szansę na poprawę stanu powietrza, a także ograniczenie ubóstwa
energetycznego (które dotyka ponad 12% populacji w Polsce).
https://www.gramwzielone.pl/dom-energooszczedny/106846/az-70-proc-polskich-domow-nieefektywnych-energetycznie
Kiedy budynki w Unii Europejskiej będą zeroemisyjne?
Komisja Europejska zaprezentowała propozycje dot. legislacji w sektorze
efektywności energetycznej. Wszystkie nowe budynki, które będą powstawać
od 2030 r. będą musiały spełniać warunek
zeroemisyjności, a obiekty użyteczności publicznej już od 2027
r. Istniejące budynki niemieszkalne będą musiały natomiast spełniać
wyższy standard efektywności już do 2027 r, a budynki mieszkalne
najpóźniej w 2030 r. Za przyjęciem nowych regulacji muszą opowiedzieć
się jeszcze inne instytucje UE.
https://www.gramwzielone.pl/dom-energooszczedny/106932/wszystkie-nowe-budynki-od-2030-roku-maja-byc-zeroemisyjne
c) transport
Będą zmiany w ustawie o elektromobilności
Sejm przyjął część poprawek dotyczących nowelizacji ustawy o
elektromobilności i paliwach alternatywnych, wg. których to miasta będą
decydować o funkcjonowaniu stref czystego transportu. Od 2022 r.
samorządy będą mogły podejmować uchwały o ustanawianiu stref i nie
będzie obowiązku tworzenia ich w zależności od jakości powietrza.
Lokalne władze wyznaczą kształt i obszar strefy oraz wskażą, jakie
pojazdy będą po nich się poruszać.
https://www.green-news.pl/2273-sejm-normy-emisji-euro-w-strefach-czystego-transportu-definicja-roweru-elektrycznego-i-zmiany-w-prawach-jazdy
2. Rolnictwo
Szykują się zmiany dla biogazu i biometanu
MKiŚ oraz inni przedstawiciele administracji rządowej, a także sektor biogazu i biometanu podpisali Porozumienie o ustanowieniu partnerstwa. Porozumienie otwiera nowy etap współpracy, który będzie miał duże znaczenie m.in. dla maksymalizacji tzw. local content czyli udziału polskich przedsiębiorców w łańcuchu dostaw na potrzeby budowy i eksploatacji biogazowni i biometanowni. MKiŚ przygotowuje także regulacje, które zapewnią rozwój tego sektora.
https://www.gramwzielone.pl/bioenergia/106783/resort-klimatu-szykuje-regulacje-dla-branzy-biogazu-i-biometanu
B. Nowe koncepcje, nowe technologie energetyczne
1. Badania technologiczne, innowacje
Powstanie pierwsze osiedle ogrzewane wodorem
W Środzie Śląskiej (Dolny Śląsk) powstanie pierwsze osiedle w Polsce, w
którym do ogrzewania domów zostanie wykorzystany wodór wytworzony z
energii odnawialnej. Obecnie trwają prace wiążące się z przygotowaniem
niezbędnej dokumentacji, a rozpoczęcie prac budowlanych przypadnie
najprawdopodobniej na połowę 2024 r. Trwają także prace koncepcyjne,
które pozwolą na efektywne zintegrowanie założeń z przyjętym
innowacyjnym systemem termoizolacji.
https://www.gramwzielone.pl/woddor/106812/wodor-ogrzeje-domy-pierwszy-taki-projekt-w-polsce
2. Realizowane / zrealizowane inwestycje
Czy to kolejna rewolucja w panelach PV?
W Michigan State University zainstalowano przezroczyste panele słoneczne, które wytwarzają energię do zasilania oświetlenia w uniwersyteckim atrium. Szklane panele przepuszczają światło widzialne i wychwytują niewidzialne długości fal światła słonecznego: w ultrafiolecie i podczerwieni, wytwarzając prąd. Możliwości zastosowań tego rozwiązania jest bardzo wiele – możemy wytwarzać prąc wszędzie tam, gdzie używamy szkła. Planowana jest komercjalizacja tej technologii.
Https://swiatoze.pl/szyby-ktore-generuja-prad-czy-przezroczyste-panele-sloneczne-to-kolejna-rewolucja/?fbclid=IwAR2p1Uj1F9yfWhlbo9Y89MaL734_lGqpZ2HALGWe4go2TBFGVw68mjdMDfE
C. Regulacje prawne
1. Regulacje w Unii Europejskiej i na świecie
Będzie wsparcie dla OZE w Polsce
Komisja Europejska (KE) dała zielone światło dla zgłoszonego przez
Polskę systemu wsparcia dla producentów OZE, który ma obowiązywać w
latach 2022-27 i który jest kontynuacją dotychczasowego systemu
aukcyjnego. KE uznała system wsparcia za zgodny z unijnym prawem oraz że
jest niezbędny, aby zwiększać produkcję energii odnawialnej w Polsce.
Przedłużenie systemu aukcyjnego umożliwi powstanie około 9 GW nowych
mocy w energetyce odnawialnej.
https://www.gramwzielone.pl/trendy/106829/ke-zatwierdzila-system-wsparcia-dla-oze-w-polsce-na-lata-202227
Nowe regulacje dla rynku wodorowego i biomemetanowego
KE zaprezentowała założenia regulacji, które mają na celu dekarbonizację
europejskiego rynku gazu. Ma to nastąpić głównie dzięki większemu
wykorzystaniu wodoru i biometanu. Jeszcze w 2025 r. zapotrzebowanie UE
na gaz (niewiele ponad 300 Mtoe) zostanie w większości pokryte gazem
naturalnym, w 2030 r. gaz naturalny ma nadal utrzymać dominujący udział
(choć zapotrzebowanie zmniejszy się do 250 Mtoe), natomiast udział gazu
ma zacząć wyraźnie maleć po 2040 r.
https://www.gramwzielone.pl/woddor/106934/w-unii-ma-powstac-40-gw-elektrolizerow-ke-bierze-sie-za-przepisy
Komentarz Redakcji:
A tu Polska idzie też pod prąd polityki UE. W Polityce Energetycznej
Państwa 2040 przewidujemy 3 krotny wzrost użycia gazu kopalnego.
Efekt: uzależnienie od importu drożejącego gazu z Rosji, Norwegii czy
USA, emisje CO2, groźba nietrafionych inwestycji i kosztów utraconych.
To nie jest zgodne z polską racją stanu. Czas na zmianę polityki wobec
gazu i PEP 2040
W Chorwacji będą nowe regulacje dot. OZE
Chorwacja przygotowała nowy program wsparcia wytwórców energii
odnawialnej. Inwestorzy z sektora energetyki wiatrowej, słonecznej,
wodnej, biomasy, biogazu i geotermii będą mogli ubiegać się o dopłaty w
postaci stałej premii doliczanej do cen energii sprzedanej na rynku. Aby
ją uzyskać, inwestorzy będą musieli wystartować w aukcjach. KE
zaakceptowała nowy program, aby wesprzeć realizację przez ten kraj
strategii energetycznej zakładającej zwiększenie udziału OZE.
https://www.gramwzielone.pl/trendy/106914/chorwacja-wprowadza-nowe-zasady-wsparcia-energetyki-odnawialnej
2. Regulacje krajowe
Jest już pewne – będą zmiany dla OZE
Sejm przyjął nowelizację ustawy o OZE wprowadzającą zmiany do systemu rozliczeń prosumentów, którzy od kwietnia 2022 r. będą rozliczać w ramach tzw. systemu net-billingu. Oznacza to, że instalacje fotowoltaiczne na dachach domów będą mniej opłacalne. Senat zagłosował wcześniej przeciwko tym zmianom, ale posłowie weto odrzucili. Projekt został podpisany również przez prezydenta.
https://globenergia.pl/pilne-prezydent-podpisal-ustawe-likwidujaca-system-opustow/?fbclid=IwAR1trakNJG-EJcvroqekzHZoUMdI8evKJXtqn46MRF7l0zI6fvg4ZgJ2Bzo
D. Finansowanie, dotacje
Dodatkowe fundusze dla Klastrów Energii
W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020 dolnośląskie
Klastry Energii mogły starać się o dofinansowanie na budowę OZE. 5 mln
zł otrzyma Południowo-Zachodni Klaster Energii na budowę
infrastruktury służącej wytwarzaniu energii ze źródeł odnawialnych na
terenie miejscowości Zgorzelec, Sulików, Zawidów, Studniska Dolne,
Wrociszów Górny, Jędrzychowice, Jerzmanki i Mikułowa. W ramach
przedsięwzięcia na terenie powiatu zgorzeleckiego powstaną 22 instalacje
fotowoltaiczne o łącznej mocy 2,57 MWe, w tym 20 mikroinstalacji.
http://klastry.org.pl/ponad-30-mln-zlotych-dofinansowania-dla-klastrow-energii-na-dolnym-slasku/?fbclid=IwAR34azS_m0CBwswn1fs16jZyyVUbHjvZDdJ5ZcRoTfS-JuXuYmpgRWgHGW8
Zielone obligacje szansą dla transformacji w Polsce
Polski rynek ma znaczący potencjał do rozwoju emisji zielonych obligacji korporacyjnych i komunalnych. Zielone obligacje są coraz bardziej popularne, a ich emisje są opłacalne dla emitentów. Emisja zielonych obligacji umożliwia poprawę raportowania czynników niefinansowych, które są coraz istotniejsze w działaniu firm. Również samorządy, miasta i regiony mogłyby w większym stopniu korzystać z takiego rozwiązania.
https://300gospodarka.pl/news/zielone-obligacje-moga-uwolnic-miliardy-na-zielona-transformacje-polska-ma-niewykorzystany-potencjal
E. Nowe grupy w sektorze OZE
1. Osoby indywidualne
Rachunek za prąd z OZE może być o 500 zł niższy niż rachunek za energię z węgla
Thnik-tank Instrat opublikował raport: „Brakujący element układanki.
Rozważania o bezpieczeństwie energetycznym” dot. elektroenergetyki w
Polsce. Wg. autorów raportu, jeśli Polska będzie nadal produkować
energię z węgla to rachunki za prąd dla gospodarstw domowych wzrosną do
2030 r. o ponad 800 zł (czyli o prawie 50%). Przestawiając się natomiast
na produkcję energii z OZE opłaty – pomimo większych inwestycji w sieć –
wzrosłyby w tym czasie zaledwie o 300 zł rocznie.
https://instrat.pl/ceny-energii/
2. Mali i średni przedsiębiorcy
Nowe dotacje na efektywność energetyczną dla firm
Na początku 2022 r. uruchomione zostaną programy bezzwrotnych
dofinansowań dla firm z sektora MŚP oraz gospodarstw domowych, na które
został nałożony obowiązek uzyskania określonych oszczędności energii
zgodnie z ustawą o efektywności energetycznej. Dofinasowanie będzie
można dostać na wymianę urządzeń służących do ogrzewania lub
przygotowania ciepłej wody użytkowej lub na przyłączenie do sieci
ciepłowniczej.
https://www.gramwzielone.pl/trendy/106838/nowy-program-dotacji-na-efektywnosc-energetyczna-w-domach-i-msp
3. Samorządy, miasta i województwa
W Gdańsku powstanie innowacyjna fabryka baterii
W Gdańsku trwa budowa zakładu, w którym będą produkowane baterie do
stacjonarnych i mobilnych magazynów energii. Pierwsza fabryka ogniw
Northvolt Ett Jeden powstaje w Szwecji, w Gdańsku powstanie Northvolt
Dwa, do którego będą trafiały podzespoły z zakładu Jeden zasilanego w
pełni z elektrowni wodnej. Fabryka ma być ultranowoczesna – wokół
zakładu powstać ma nowy bateryjny „ekosystem”, a na placu budowy użyta
została elektryczna koparka.
https://www.green-news.pl/2283-gdanska-inwestycja-northvolt-dwa-nabiera-tempa-na-placu-budowy-dziala-pierwsza-elektryczna-koparka
W Bawarii instalacja PV będzie obowiązkowa
Od połowy przyszłego roku nowe budynki komercyjne i przemysłowe w
Bawarii będą musiały mieć zainstalowaną instalacje fotowoltaiczną. Od
początku 2023 r. taki obowiązek ma objąć inne budynki niemieszkalne, a
od 2025 r. ma dotyczyć także gruntownej renowacji dachów w istniejących
budynkach. Wcześniej obowiązek montażu PV uchwaliły władze innych
niemieckich landów i miast.
https://www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/107005/bawaria-wprowadza-obowiazek-montazu-fotowoltaiki
Komentarz Redakcji:
Polska powinna wziąć przykład z Bawarii, czy Kaliforni, gdzie taki obowiązek wprowadzono w 2021r
4. Inni: sektor edukacji, szkolnictwa wyższego i instytutów badawczych, organizacje pozarządowe, itp
Kultura, a ochrona środowiska
W tym roku w Opolnie-Zdrój odbył się Plener Ziemia Zgorzelecka 1971-2021
– jubileusz pierwszego w Polsce pleneru artystycznego poświęconego
tematyce ochrony środowiska. Podczas warsztatów dzieci zaprezentowały
pomysły na zagospodarowanie turowskiej dziury po wydobyciu węgla
brunatnego – powstał „kalendarz bezdni” z rysunkami dzieci. We
Wrocławiu, Krakowie i Warszawie odbyły się spotkania z artystami, którzy
rozmawiali o roli kultury i sztuki w procesie transformacji.
http://eko.org.pl/index_news.php?dzial=2&kat=20&art=2546
Wrocławskie Konwersatorium Inteligenta Energetyka (KIE)
Odbyło się IV Wrocławskie KIE, a w którym udział wzięli dr Krzysztof Bodzek z Politechniki Śląskiej, prof. Jerzy Korczak z Uniwersytetu Wrocławskiego, dr. Maciej Zathey z Instytutu Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu oraz Łukasz Trześniewski z ZKlastra. Prelegenci oraz uczestnicy spotkania rozmawiali m.in. o możliwościach transformacji energetycznej na Dolnym Śląsku, elektroprosumeryzmie w zestawieniu z dużymi projektami OZE oraz o przyszłym prawie wspierającym neutralność klimatyczną w Polsce.
https://eko-unia.org.pl/iv-wroclawskie-konwersatorium-inteligentna-energetyka/
F. Monitoring transformacji energetycznej
2. Rekordy OZE
Nowe moce w mikroinstalacjach OZE
Wg. Agencji Rynku Energii (ARE) łączna moc mikroinstalacji prosumenckich
przekroczyła w październiku tego roku 5 GW, a liczba prosumentów
wyniosła 744 399. Moc zainstalowana we wszystkich źródłach wytwórczych w
Polsce wyniosła 54 159,8 MW, z czego w instalacjach OZE – 15 698,8 MW.
Moc zainstalowana we wszystkich źródłach OZE w Polsce wzrosła w ostatnim
roku o 34,4%.
https://globenergia.pl/laczna-moc-mikroinstalacji-prosumenckich-w-polsce-przekroczyla-5-gw/?fbclid=IwAR09TvtJqTJPodlAT2bzEPgEBaENHiiSBicQ6HydF_0VORaka76u44RDNIM
Polska osiągnęła cel OZE, ale czy na pewno?
Wg. Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wskaźnik udziału energii z OZE w
końcowym zużyciu energii brutto wyniósł w 2020 r. 16,13%. Oznacza to,
że Polska osiągnęła cel wyznaczony na ubiegły rok zgodny z pakietem
energetyczno-klimatycznym UE, który zakładał, że nasz kraj osiągnie 15%.
Niestety, to spalanie drewna (m.in. do ogrzewania domów) – które
uznawane jest za OZE, choć ma negatywny wpływ na powietrze i klimat – a
nie inwestycje, czy nie nowe technologie pozwoliło Polsce spełnić unijny
cel.
https://next.gazeta.pl/next/7,172392,27932659,drewniane-oze-polska-osiagnela-cel-energii-odnawialnej-zmieniajac.html
2. Wygaszanie energetyki paliw kopalnych w Polsce, Europie i na świecie
Ile będzie kosztować odejście od węgla w Polsce?
Z projektu nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego wynika, że dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych dla przedsiębiorstw górniczych będą kosztować nasz kraj w latach 2022–2031 ponad 28,8 mld zł. Nowy system wsparcia, skierowany jest do Polskiej Grupy Górniczej, Tauron Wydobycie oraz Węglokoks Kraj. Projekt określa podstawowe zasady i warunki związane z dopłatami.
https://300gospodarka.pl/news/wygaszanie-wegla-kamiennego-w-polsce-ma-kosztowac-budzet-prawie-29-mld-zl
Przygotowała: Katarzyna Kubiczek, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA Redakcja: Radosław Gawlik, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA
