Według raportu Komisji Europejskiej masowa śmierć ryb oraz innych organizmów na Odrze w 2022 roku była największą tego typu katastrofą przyrodniczą w historii zjednoczonej Europy. Zdaniem organizacji ekologicznych, pomimo wielu deklaracji – też przedwyborczych, sytuacja nie uległa poważnej zmianie. Dlatego, działające wspólnie organizacje społeczne w Koalicji Ratujmy Rzeki i Koalicji Czas na Odrę, zaprosiły rząd, samorządy oraz ekspertów, na pierwszą po wygranych przez rządzącą obecnie koalicji ponadregionalną debatę o przyszłości Odry. Rozmowy nie były łatwe, bo zdaniem organizacji ekologicznych dalej trwa łamanie i lekceważenia prawa, ale ustalono wspólny kierunek dalszych działań.
Wkrótce minie 100 dni rządów Koalicji 15 Października. Według organizacji ekologicznych, hasła o ratowaniu Odry w dużej mierze pozostały w fazie przedwyborczych obietnic. Złożyliśmy wniosek o wstrzymanie regulacji na Odrze do ministerstwa infrastruktury.
– W odpowiedzi przeczytaliśmy, że prace mają być wstrzymane do końca lutego. Jednak nasi ludzie na Odrą przesyłali nam zdjęcia z 6 i 7 marca, że prace w dalszym ciągu trwają. Oczekujemy odpowiedzi, dlaczego tak się zdarzyło – mówi Krzysztof Smolnicki, z koalicji Czas na Odrę i Fundacji EkoRozwoju.
Kilka dni temu przedstawiciele europejskichorganizacji złożyli w Brukseli petycję do Komisji Europejskiej oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ekolodzy skarżą w niej polski rząd o łamanie unijnego prawa, w tym dyrektyw wodnych i środowiskowych. Skarga dotyczy także nieprzestrzegania postanowień Naczelnego Sądu Administracyjnego, który nakazał wstrzymanie prac budowlanych na Odrze. Pod skargą na polski rząd podpisało się już prawie 120 tys. Z Europy.
– Realia na polskich rzekach od ponad 30 lat się nie zmieniają i ciągle mamy do czynienia z „betonowym, hydrotechnicznym podejściem” – komentuje sytuację Radosław Gawlik ze Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA i Koalicja Ratujmy Rzeki.
Nadzieją na zmiany powiało na zorganizowanej przez organizacje ekologiczne we Wrocławiu debacie. Pojawiły się deklaracje o potrzebie rewizji podejścia do gospodarki wodnej oraz renaturyzacji dolin rzecznych.
– Cały czas analizujemy rozwiązania prawne, które odziedziczyliśmy. Wiadomo, że wśród tych rozwiązań prawnych ta rzeka była traktowana przedmiotowo, a chcemy podejść do tego z sercem i potraktować ją tak jak na to zasługuje, czyli podmiotowo. Przywrócić, tam gdzie to możliwe, jej naturalny bieg, naturalne środowisko, w którym mogłaby się rozwijać i cieszyć przyszłe pokolenia. Uważam, że Odra tą tragedią z 2022 roku nie straciła. Odra zyskała wiele serc, wiele osób, które są zdeterminowane pomóc jej bronić i przywrócić jej naturalne środowisko – powiedział na debacie Maciej Thorz z Ministerstwa Infrastruktury.
– Ważne aby na deklaracjach się nie skończyło – komentują organizatorzy debaty. Potrzebujemy pozytywnych decyzji dla Odry i terminów ich podjęcia – podsumowuje Krzysztof Smolnicki.
Pełen zapis debaty z udziałem przedstawicieli rządu
Pełen zapis konferencji z wypowiedziami ekspertów dotyczących rekomendacji dla Odry
