Sytuacja w Turcji

Informacje ogólne

Obfitująca w minerały Turcja nie posiada znaczących zasobów surowców energetycznych, a węgiel, głównie brunatny, stanowi najważniejsze dostępne w kraju paliwo kopalne. Eksploatowane w Turcji elektrownie opalane węglem korzystają z krajowych zasobów niskokalorycznego węgla brunatnego i – w mniejszym stopniu – węgla kamiennego. Oprócz energetyki, węgiel wykorzystuje się w produkcji stali i cementu.
W 2013 roku Turcja generowała około 44% energii elektrycznej z gazu, 25% z węgla, 24% z elektrowni wodnych i 2% ze źródeł odnawialnych. Turcja jest w dużym stopniu uzależniona od importu gazu, który w większości pochodzi z Rosji. Rząd szacuje, że zapotrzebowanie na energię elektryczną w najbliższych latach wzrośnie. Stąd wynika wzrost strategicznego znaczenia węgla w tym kraju.

Węgiel brunatny jest jednym z najważniejszych krajowych źródeł energii w Turcji – jego zasoby szacuje się na 13 442 mln ton. Prawie 90% węgla brunatnego pochodzi z kopalni odkrywkowych. Największe złoża znajdują się w zagłębiu Afsin-Elbistan w południowo-wschodniej Anatolii, w pobliżu miasta Maras, gdzie rezerwy geologiczne szacuje się na około 4 381 mln ton. Zagłębie Soma jest drugim co do wielkości obszarem węgla brunatnego w Turcji. Inne ważne złoża znajdują się w Tuncbilek, Seyitomer, Bursa, Can, Mugla, Beypazarı, Sivas i Zagłębiu Konya Karapinar. turcja-mapaMimo, że turecki sektor węglowy w dużo mniejszym stopniu przyczynia się do produkcji energii elektrycznej niż sektor gazowy, jest bardzo prawdopodobne, że to właśnie on będzie najszybciej rozwijającą się gałęzią tureckiego przemysłu energetycznego w nadchodzącej dekadzie. Turecki Minister Energetyki ogłosił rok 2012 “rokiem węgla”, chcąc do 2023 roku wykorzystać wszystkie zasoby tego surowca w swoim kraju i prawie podwoić jego wydobycie.

Turecki rząd, przy wsparciu międzynarodowych instytucji publicznych, wdraża obecnie politykę wspierania projektów związanych z wydobywaniem węgla kamiennego i brunatnego, a banki tureckie priorytetowo finansują krajowe projekty węglowe. Dotacje te są kluczowe dla rozwoju nowych projektów, prowadzonych na wielką skale. Dzięki finansowanemu przez rząd programowi poszukiwania węgla, od 2005 roku wydobycie zwiększyło się o ponad 50%. Turecki rząd wdraża swoją politykę węglową, mimo że jest ona sprzeczna z globalnym dążeniem do ograniczenia emisji dwutlenku węgla oraz wzrostu temperatury na świecie. Wystarczyłoby, że wszystkie planowane elektrownie węglowe w Turcji zostałyby ukończone, a emisja gazów cieplarnianych w tym kraju wzrosłaby o 75%.

Kopalnie odkrywkowe i elektrownie

Turecki sektor węglowy to przede wszystkim węgiel brunatny (70,0 mln ton w 2012 roku), ale także węgiel kamienny (2,3 mln ton w 2012 roku). Węgiel brunatny wydobywany jest w 30 kopalniach odkrywkowych oraz 9 kopalniach głębinowych. Właścicielami tych kopalni są przedsiębiorstwa państwowe z obszaru górnictwa węglowego i energetyki.

Obecnie tylko niewielka elektrownia (300 MW) zasilana jest przez krajowy węgiel kamienny wydobywany z zagłębia Zonguldak, natomiast większe zakłady takie jak elektrownia İskenderun (1 200 MW) czy elektrownia Zonguldak Eren Enerji Çatalağzı (1 360 MW) używają importowanego węgla kamiennego. Pozostałe elektrownie opalane są węglem brunatnym. Szacuje się, że do 2020 roku produkcja węgla brunatnego wzrośnie, co umożliwi osiągnięcie i utrzymanie przez węgiel brunatny wysokiego (ok. 30%) udziału w tureckim rynku energetyki.

Właścicielem obu największych w Turcji obszarów, gdzie wydobywa się węgiel brunatny – Afsin-Elbistan i Sivas-Kangal – jest EUA (Electricity Generation Company), natomiast eksploatację prowadzą firmy prywatne na podstawie kontraktów. Firma EUA chce w niedługim czasie sprywatyzować sześć nowych kopalni węgla brunatnego o łącznej mocy 2.6 GW.

Jedną z największych kopalni odkrywkowych w Turcji jest kopalnia Karapinar, znajdująca się w prowincji Konya. Kopalnia ta posiada złoża węgla brunatnego wynoszące 1,8 mld ton, a jej roczna zdolność produkcyjna to 10 mln ton węgla. W Zagłębiu Konya Karapinar planowana jest również budowa nowej elektrowni węglowej o mocy 5000 MW. We wrześniu 2013 roku konsorcjum, składające się z węgierskiej firmy Hungary’s Hornonitrianske Bane Prievidza (HBP), słoweńskiej firmy Istroenergo Group oraz tajlandzkiej firmy Singa Energy Solutions, podpisało już przedwstępną umowę na ten projekt.