Wezwanie do natychmiastowego zakończenia uzależnienia Europy od zawodnego gazu kopalnego i węgla, ochrony jej najsłabszych grup społecznych na Nadzwyczajnym posiedzeniu Rady ds. Energii w dniu 26 października 2021 r.
26 października 2021 r.
Szanowni Ministrowie,
Kryzys energetyczny naraża miliony Europejczyków na ryzyko mroźnej zimy. Spotykając się, by stawić czoła kryzysowi, grupy społeczeństwa obywatelskiego z całej UE wzywają do natychmiastowego, stopniowego wsparcia najsłabszych. Wzywamy również do natychmiastowego zakończenia polityki, która doprowadziła do tego kryzysu: uzależnienia od paliw kopalnych – gazu kopalnego i węgla – które są niestabilne dla Europejczyków i zaogniają kryzys klimatyczny.
Nie ma wątpliwości, że kryzys energetyczny jest spowodowany zależnością Europy od paliw kopalnych. Ceny gazu wzrosły w ciągu ostatniego roku o zdumiewające 1000 procent. Ceny węgla również wzrosły o 500 procent. Ponad jedna trzecia energii w UE pochodzi z gazu i węgla. Według Międzynarodowej Agencji Energii to właśnie te skoki cen paliw kopalnych – a nie koszty emisji dwutlenku węgla czy wykorzystanie energii odnawialnej – są w głównej mierze odpowiedzialne za wysokie koszty energii w UE.
Skutki są realne i odczuwają je teraz mieszkańcy od Polski po Francję, od Włoch po Rumunię. Jeszcze przed kryzysem co czwarte gospodarstwo domowe w UE żyło w niepewności energetycznej. Tej zimy obywatele ci – i wielu innych – mogą stać się jeszcze bardziej narażeni.
Istnieje rozwiązanie krótkoterminowe.
Konsumenci europejscy, którzy są najbardziej zagrożeni, powinni być natychmiast chronieni przed rosnącymi kosztami energii. Osobom stojącym w obliczu niepewności energetycznej należy zapewnić progresywną pomoc finansową – wsparcie dochodów, ulgi podatkowe, limity cenowe. Wsparcie dla konsumentów powinno być również traktowane priorytetowo w stosunku do wsparcia dla dostawców paliw kopalnych, jako bardziej skuteczna metoda ochrony słabszych, bez nagradzania osób odpowiedzialnych za kryzys.
Istnieje również rozwiązanie średnioterminowe, które wymaga jednak natychmiastowego działania: należy pilnie zakończyć naszą zależność od paliw kopalnych i przejść na sprawiedliwy i odnawialny system energetyczny. Jeżeli ten kryzys nauczył Europę czegokolwiek, to tego, że paliwa kopalne są zawodne, a ceny rosną, ponieważ nie możemy kontrolować międzynarodowych rynków, z których importujemy gaz. To, co możemy kontrolować, to odnawialne źródła energii, takie jak tanie, szybko budowane farmy słoneczne i wiatrowe zlokalizowane w UE. A zwiększenie efektywności energetycznej, jak np. poprawa izolacji budynków, może zmniejszyć ogólne zużycie energii. Na każdy 1 procent poprawy efektywności UE może zmniejszyć nasz import gazu o 2,6 procent.
Oczywiście rezygnacja ze wsparcia dla paliw kopalnych i przejście na odnawialne źródła energii oraz efektywność energetyczną niesie ze sobą dodatkową korzyść w postaci inwestycji w przyszłość. Gaz i węgiel są drugim i trzecim co do wielkości źródłem emisji dwutlenku węgla w Europie, a UE musi radykalnie ograniczyć ich zużycie, jeśli chcemy utrzymać temperaturę na świecie na poziomie 1,5oC. Powinniśmy przestać finansować wczorajszą politykę przemysłową i zamiast tego inwestować w gałęzie przemysłu, które pomogą nam żyć w czystszym i bogatszym środowisku.
Dziś omówią Państwo te kwestie na nadzwyczajnym posiedzeniu w Luksemburgu. Na tym spotkaniu wzywamy Państwa do:
Zapewnienia progresywnego wsparcia obywatelom Europy, którzy najdotkliwiej odczują skutki obecnego kryzysu paliw kopalnych, gwarantując, że nikt nie zostanie pozostawiony na mrozie lub w ciemności, odłączony od swoich źródeł energii – nawet jeśli zalega z rachunkami.
Przyznanie, że to właśnie zależność Europy od gazu kopalnego i węgla jest główną przyczyną kryzysu.
Odrzućmy – zarówno w jakichkolwiek pakietach ratunkowych UE, jak i w prawodawstwie UE, które jest obecnie poddawane przeglądowi – wsparcie dla infrastruktury wspierającej gaz kopalny, gazy „niskoemisyjne” i węgiel, które zamknie nas w dekadach dodatkowej zależności od paliw kopalnych.
Istnieje lepsza przyszłość dla Europy, którą możecie Państwo wybrać podczas spotkania 26 października 2021 . Wszyscy czekamy, aby zobaczyć, czy sprostacie naszemu sprawiedliwemu i bezpiecznemu potencjałowi.
Z poważaniem,
Maciej Wereszczyński
Koordynator ds. energii i klimatu
Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć
Andy Gheorghiu
Kampania
Gligor Radečić
Działacz na rzecz gazu
Sieć CEE Bankwatch
Jonas Helseth
Dyrektor
Bellona Europa
Campagna Per il Clima Fuori
dal Fossile
Majda Ibrakovic
Koordynator ds. energii i zmian klimatycznych
Centrum Ochrony Środowiska – Bośnia i Hercegowina
Bośnia i Hercegowina
Šimon Batík
Koordynator projektu
Centrum pro dopravu a energiku
Cittadini e Lavoratori Liberi
e pensanti of Taranto
Maria Kleis-Walravens
Kierownik Działu Systemów Energetycznych i Pomocy Publicznej
ClientEarth
Esther Bollendorff
Starszy koordynator ds. polityki gazowej
Sieć Działań na rzecz Klimatu (CAN) Europa
Comitato Sole
Pascoe Sabido
Badacz i działacz
Corporate Europe Observatory
Sagrario Monedero
Działacz na rzecz gazu
Ecologistas en Acción
Angelo Gagliani
