„Nie wiem jaka broń będzie użyta w trzeciej wojnie światowej, ale czwarta będzie na maczugi.”
Albert Einstein
„Potrzebuję amunicji, nie podwózki.”
Wołodymyr Zełenski
Znamy już „żarówkę”, która „tłumaczy” dlaczego prąd jest drogi. Teraz kiedy ceny uprawnień do emisji gwałtownie spadają możemy oczekiwać, że ceny energii w Polsce też spadną…a przynajmniej to wynikałoby z logiki polskiego rządu. Cena uprawnień do emisji CO2 wynosi obecnie około 69 euro za tonę, a dzień przed rosyjską inwazją było to prawie 94 euro. Wiemy, że to nie polityka klimatyczna Unii Europejskiej, a brak transformacji winduje ceny energii w Polsce — koszt uprawnień do emisji dwutlenku węgla odpowiada za około 23 proc. rachunku za prąd. Obecnie jednak trudno się przebić nawet z takimi tematami jak katastrofa klimatyczna czy wciąż trwająca pandemia Covid-19. Czy ktoś słyszał, że w Australii trwa powódź? Że Niemcy uznały rozwój OZE za gwarant bezpieczeństwa kraju? Czy Kowalski może liczyć na powrót do cen energii sprzed roku? Może dopiero ciągle wysokie ceny ener gii obudzą obywateli, że ta żarówka jednak „wciskała ciemnotę”? Oczy całego świata skierowane są dzisiaj na Ukrainę, co niestety pokazuje po raz kolejny, że zjednoczenie i działanie przynosi dopiero namacalna katastrofa.
Wojna każdego dnia budzi nas nowymi rewelacjami, dotychczasowy porządek sypie się jak domek z kart. W takich okolicznościach łatwo też można wprowadzać tylnymi drzwiami kontrowersyjne rozwiązania. Resort aktywów państwowych coraz głośniej zapowiada NABE, chociaż sprzeciwiał się temu projektowi minister klimatu, a organizacje pozarządowe nie zostawiły na tym planie suchej nitki. Polityka Surowcowa Państwa w zasadzie odbiera samorządom możliwość decydowania o swojej przyszłości, jeżeli pod ich terenem leżą np. złoża węgla. Dezinformacja na temat ETS trwa, politycy zapowiadają rychły koniec systemu, chociaż eksperci są przeciwnego zdania. Nagle też okazuje się, że węgiel jest ok., bo jednak lepszy niż rosyjski gaz. Szkoda, że węgiel z Donbasu wciąż jedzie do Polski. W telewizji publicznej przekaz idzie taki, że sama Polska wywalczyła renesans węgla. Tyle że np. Niemcy nie tyle chcą wracać do węgla, co przyspieszyć cel 100 % OZ E. Tego oczywiście już nie usłyszymy.
Dezinformacja staje się dzisiaj rodzajem wojny hybrydowej, a efektem były np. panika na stacjach benzynowych, brak płynu Lugola w aptekach. Atom też się miał chwilę dobrze, do czasu, gdy nie dotarły wiadomości z ostrzelanej elektrowni jądrowej w Ukrainie. Liczyliśmy też na poprawę stosunków z Czechami, ale podpisana umowa jest dla nich na tyle niekorzystna, w opinii części zainteresowanych, że już rozważa się kolejny spór prawny. Rząd niechętnie mówi, kto za konflikt wokół Turowa zapłacił, ale prawnicy sądzą, że część tych opłat z umowy międzyrządowej może być nieuzasadnioną pomocą publiczną. Tu mamy potencjał do kolejnego konfliktu, tym razem z KE, gdyż obecnie przepisy unijne nie pozwalają już na wspieranie wydobycia węgla z publicznych pieniędzy. Tym bardziej, że wciąż upieramy się przy odejściu od węgla kamiennego w 2049 r. Wojna pokazuje, że problemem jest nie tylko emisja CO2, ale przede wszystkim import rosyjskiego węgla do Polski. Gdzie zatem racja stanu?
Wojna zmieniła zasady gry polityki klimatycznej, ale oczywiście nie zatrzymała emisji gazów cieplarnianych. Nowy raport IPCC tylko to potwierdza. Można podejrzewać, że będzie jeszcze gorzej. Każdy zestrzelony i płonący czołg, każdy zniszczony budynek, masa gruzów i masowa migracja oznaczają niestety zwiększenie emisji gazów cieplarnianych. Jedyna nadzieja w liderach i odważnych ludziach polityki oraz zaangażowaniu społecznym. Że w trudnej chwili takie osoby potrafią się ujawnić to już wiemy i każdy dzień doniesień z Ukrainy to poświadcza. Czekamy teraz na lidera albo liderkę, która pociągnie ludzi do walki o lepszą przyszłość w zakresie ochrony klimatu. Chcemy amunicji, nie podwózki!
Odkrywki
Rzecznik generalny TSUE Priit Pikamäe przychylił się do zarzutów Republiki Czeskiej i potwierdził, że w sprawie przedłużenia koncesji dla kopalni Turów Polska dopuściła się licznych naruszeń prawa unijnego. Opinia rzecznika jest istotną podpowiedzią, jak może wyglądać ostateczny wyrok trybunału w tej sprawie.
Kompleks Turów może w sposób zaplanowany zakończyć swoją pracę już w latach 2026-2030. Dzisiejsze rozwiązania technologiczne pozwalają na zastąpienie Turowa źródłami energii odnawialnej, które mogą być korzystniejsze cenowo przy rosnących z każdym rokiem cenach uprawnień do emisji CO2. Powinniśmy dążyć do jak najszybszego odejścia od węgla. Na dobrze zaplanowanej transformacji zyska przede wszystkim region zgorzelecki, który przedstawiając plan transformacji mógłby liczyć na wielomilionowe fundusze z pieniędzy unijnych. Takich decyzji od polityków oczekują już dziś mieszkańcy regionów górniczych — komentuje Paweł Pomian, członek zarządu Stowarzyszenia Ekologicznego EKO-UNIA.
Polityka Surowcowa Państwa (PSP) w czasie wojny
(źródło: gov.pl)
W trudnym czasie, rząd wprowadza PSP i odrzuca wszystkie uwagi organizacji ekologicznych i samorządów. Możemy liczyć np. na:
– zapewnienie sprzyjających warunków prawnych dla obecnych i przyszłych inwestorów oraz rozwój i unowocześnienie branży geologiczno-górniczej.
– obniżenie ryzyka inwestycyjnego w działalności geologiczno-górniczej;
– rozwój szeroko rozumianej branży geologiczno-górniczej;
– zapewnienie dostępu do udokumentowanych złóż kopalin poprzez ich właściwą ochronę przed zabudową;
– zintegrowanie działań wszystkich podmiotów, które realizują działania dotyczące zabezpieczenia dostępu do surowców.
Koalicja Rozwój Tak-Odkrywki Nie już szykuje sprzeciw
Energetyka konwencjonalna
Mimo krytyki, NABE powstaje
(źródło: wysokienapiecie.pl)
Wciąż nie wiemy, ile jako podatnicy mamy zapłacić za powstanie NABE. Wciąż nie znamy mechanizmu jego finansowania po 2025 r. Na razie dostaliśmy nie program transformacji, tylko jego zarys na najbliższy rok, a potem „jakoś to będzie”. Mimo sprzeciwu samego ministra klimatu, koncepcja NABE prężnie się rozwija.
Polska zależna od Rosji
(źródło: oko.press)
W latach 2000-2020 Polska wydała na import ropy, gazu i węgla ogółem sporo ponad bilion złotych, z czego co najmniej 733 mld zł trafiły do Rosji i – niekiedy całkiem bezpośrednio – wsparły reżim Putina. Jak szybko możemy całkowicie uniezależnić się od Rosji?
Węgiel z Donbasu w Polsce
(źródło: rybnik.wyborcza.pl)
Premier Mateusz Morawiecki zapowiedział, że Polska jest gotowa do wprowadzenia zakazu importu węgla z Rosji. Jak tłumaczy, czeka na decyzję ze strony Unii Europejskiej. Eksperci nie mają jednak wątpliwości, że Polska już teraz i bez decyzji z Brukseli może to wprowadzić.
RFN nie zgadza się na budowę elektrowni jądrowej w Polsce
(źródło: energetyka24.com)
Niemcy: Jeśli w Polsce dojdzie do budowy reaktorów, to będziemy pracować z użyciem odpowiednich instrumentów prawnych, dla mnie to oczywistość”. Niemcy nie zmieniły zdania w sprawie wyłączenia atomu z unijnej taksonomii
- https://energetyka24.com/atom/wiadomosci/niemcy-atakuja-polski-atom-uzyjemy-instrumentow-prawnych
- https://www.wnp.pl/energetyka/niemcy-chca-kontroli-nad-polskim-atomem-finansowanie-niepewne,547235.html
- https://www.dw.com/pl/rezygnacja-przez-niemcy-z-w%C4%99gla-i-atomu-nowa-debata/a-60948643
Nord Stream 2 kończy działalność
(źródło: dw.com)
Zarejestrowana w Szwajcarii spółka Nord Stream 2 AG porządkuje swoje sprawy finansowe i może jeszcze w tym tygodniu złożyć wniosek o upadłość. Wszystko dzieje się w kontekście sankcji nakładanych na Rosję. Firma Nord Stream 2 AG to podmiot odpowiedzialny za wybudowanie gazociągu z Rosji do Niemiec, idącego przez Bałtyk. Miała być też operatorem gazociągu.
Sprawa ma też wymiar dezinwestycyjny: Niemiecka Munich Re anulowała kontrakt na reasekurację, a jeden z kredytodawców – niemiecki Uniper, dotąd stojący murem za Gazpromem, zapowiedział, że w razie braku zgody na pracę gazociągu, nie będzie dochodził od Brukseli odszkodowania.
- https://www.dw.com/pl/nord-stream-2-zwalnia-pracownik%C3%B3w-bankructwo-lada-dzie%C5%84/a-60961439
- https://300gospodarka.pl/news/nord-stream-2-ag-o-co-chodzi
- https://energia.rp.pl/gaz/art35742721-niemieckie-firmy-odwracaja-sie-od-nord-stream-2
Ropa drożeje i nikt nie chce surowca z Rosji
(źródło: 300gospodarka.pl)
Sankcje nałożone na Rosję oraz niechęć do współpracy handlowej z rosyjskimi dostawcami, w tym koncernami państwowymi, przekładają się na ceny ropy na światowych rynkach. Dwa najważniejsze rodzaje ropy – amerykańska WTI oraz europejska Brent kosztują ok. 109 dolarów za baryłkę. Wcześniej w ciągu dnia ich ceny przekroczyły poziom 110 dolarów.
NABE
Emisje gazu z kopalni węgla na celowniku unijnym
(źródło: wysokienapiecie.pl)
Do niedawna emisje metanu nie były na skalę globalną monitorowane i nie podejmowano wystarczających starań, by je obniżyć.
Polska będzie musiała zainwestować w zredukowanie emisji metanu w gazownictwie i sektorze węglowym. To ma się opłacić, ale najpierw trzeba wyłożyć pieniądze na nowe technologie, a czasu na inwestycje jest mało. To kolejne zagrożenie dla przemysłu energetycznego, zwłaszcza węglowego.
Zarobki elektrowni w czasie gigantycznych cen energii?
(źródło: instrat.pl)
Prezes URE powinien przyjrzeć się gigantycznym zarobkom elektrowni, Analitycy Fundacji Instrat policzyli, że typowa polska elektrownia osiągnęła w grudniu 2021 r. marżę odpowiadającą 70% kosztów wytwarzania. Tylko w tym jednym miesiącu to aż 4 mld zł! Dzieje się to w czasie, gdy spółki energetyczne windują ceny za prąd, obwiniając jednocześnie UE za podwyżki. Instrat razem z prawnikami z fundacji Frank Bold poinformował o tym Urząd Regulacji Energetyki (URE), którego prezes ma narzędzia by wszcząć postępowanie w tej sprawie.
- https://instrat.pl/4-miliardy/
- https://wysokienapiecie.pl/66342-elektrownie-mogly-zarobic-4-mld-zl-tez-zle/
Które banki wciąż finansują światowy przemysł węglowy? Raport
(źródło: rt-on.pl)
Nowy raport ujawnia, które instytucje finansowe stoją za największymi winowajcami zmian klimatycznych.
Banki komercyjne przeznaczyły 1,5 bln dolarów na przemysł węglowy od 2019 r.
Instytucje finansowe z USA, Chin, Japonii, Indii, Kanady i Wielkiej Brytanii są odpowiedzialne za ponad 80% finansowania i inwestycji w węgiel.
Pieniądze na uspokojenie nastrojów?
(źródło: businessinsider.com.pl)
Czternaste pensje i kolejne podwyżki. Do górników płyną setki milionów publicznej pomocy bez zgody Unii.
OZE
Nowy Numer Obserwatora TEPP, a w nim:
– pływające piramidy fotowoltaiczne
– rekordy w sektorze OZE
2035 r. „Energia wolności” dla Niemiec
(źródło: polen.diplo.de)
Mocne hasło i wielkie wyzwanie. W trakcie wojny zmieniają się zasady gry – Niemcy chcą szybciej osiągnąć 100 % OZE. OZE oznacza od dzisiaj wolność i niezależność. Do 2035 roku Niemcy chcą pozyskiwać energię wyłącznie z OZE. Do 2030 roku udział energetyki wiatrowej lub słonecznej powinien osiągnąć 80 procent. Kanclerz Scolz nazywa swój rząd – rządem postępu technologicznego, społecznego i kulturalnego.
- https://polen.diplo.de/pl-de/04-news/04-2-Aktuelles/-/2515474
- https://biznesalert.pl/niemcy-przyspiesza-przejscie-na-oze-by-uniezaleznic-sie-od-rosji/
OZE to racja stanu
(źródło: .cire.pl)
Wiśniewski: Trudno sobie wytłumaczyć, że np.:
(1) w obecnej sytuacji blokujemy rozwój taniej energetyki wiatrowej, najgłupszą i gospodarczo najbardziej szkodliwa ustawą nazywaną kłamliwie „o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych”,
(2) odmawiamy przyłączania OZE do sieci bez żadnego wysiłku i planu aby problem mitygować,
(3) planujemy wprowadzać na zbyt szeroką skalę gaz (zamiast OZE z magazynami ciepła, zostawiając węgiel jedynie jako źródło szczytowe) do ciepłownictwa systemowego itd.
Coraz więcej spalanego drewna
(źródło: swiatoze.pl)
Biomasa drzewna, która jest uznawana za OZE, odpowiadała w Polsce w 2019 r. za 81% zużycia pierwotnej energii ze źródeł odnawialnych. Zainstalowana moc wytwórcza instalacji zasilanych biomasą wzrosła od 2005 r. 7-krotnie, a zużycie biomasy drzewnej do produkcji energii wzrosło w latach 2004-2020 aż 140 razy. Niestety motorem napędowym rozwoju sektora bioenergii są miliardy złotych z mechanizmów wsparcia dla OZE.
Klimat
Ceny uprawnień do emisji
(źródło: polen.diplo.de)
Niemcy i wojna – Do 2045 roku Niemcy mają osiągnąć pełną neutralność klimatyczną To efekt planu zmniejszania uzależnienia Niemiec od rosyjskiego gazu. Niezależność od paliw kopalnych oraz neutralność klimatyczna mają być wyrazem starania się o wolność i niezależność. Niemcy chcą też dać dowód swojej „historycznej odpowiedzialności”.
- https://polen.diplo.de/pl-de/04-news/04-2-Aktuelles/-/2515474
- https://energia.rp.pl/surowce-i-paliwa/art35767131-kanclerz-scholz-zmiana-polityki-energetycznej-niemiec-oze-szybciej-nowe-terminale-lng
Tanieją uprawnienia do emisji – dlaczego?
(źródło: energetyka24.com)
Panika na rynkach aktywów energetycznych, przesuwanie pieniędzy na inne obszary gospodarki, które mogą wydawać się bardziej stabilne. Eksperci twierdzą też, że zapotrzebowanie na paliwa w Europie może spaść albo ze względów gospodarczych, albo kosztowych, ponieważ jego ceny będą rosły i a to będzie prowadziło do spadku emisji. Mamy zatem trudną sytuację, w której może dojść do gwałtownego zaprzestania importu lub wahań po stronie podaży energii.
- https://energetyka24.com/klimat/wiadomosci/ceny-uprawnien-do-emisji-spadaja-na-leb-na-szyje-dlaczego
Nowy raport IPCC
(źródło: koalicjaklimatyczna.org)
Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu dostarczył nam właśnie kolejnego poważnego ostrzeżenia – musimy działać teraz, ponieważ jesteśmy mocno nieprzygotowani na kolejne kryzysy. Nad drugą częścią raportu IPCC, najbardziej kompletnego i szczegółowego zbioru wiedzy na temat skutków zmiany klimatu, adaptacji oraz wrażliwości na ryzyka klimatyczne, setki naukowców pracowały przez ponad 7 lat. Naprawdę powinniśmy potraktować ich wnioski poważnie, kiedy mamy jeszcze możliwości dostosowania się do zagrożeń klimatycznych i jednoczesnej poprawy jakości życia ludzi.
Redukcja i adaptacja – nowy raport IPCC
(źródło: rt-on.pl)
Należy pamiętać, że adaptacja nie powinna być alternatywą dla ograniczania emisji. Znaczny wzrost średniej temperatury powierzchni Ziemi (przekraczający 1,5 stopni C) poważnie utrudni nam poradzenie sobie ze skutkami zmian klimatu.
Krytyka partii Zieloni: Gaz i atom to nie są zielone technologie
(źródło: partiazieloni.pl)
Propozycja Komisji Europejskiej to forma greenwashingu, któremu zdecydowanie się sprzeciwiamy. Wspieranie kosztownych i uzależniających na dziesięciolecia technologii, jak nieistniejący bezemisyjny atom czy wysokoemisyjny gaz, stanowi realne zagrożenie dla transformacji energetycznej Unii, a w szczególności Polski. Gospodarka potrzebuje jasnego sygnału do inwestowania w energię odnawialną oraz innowacyjne technologie. Propozycja Komisji nie spełnia tego zadania.
Wojny o zasoby
(źródło: krytykapolityczna.pl)
Zmiana klimatu i wojna w Ukrainie mają te same źródła – paliwa kopalne. Nasze uzależnienie od ropy, gazu i węgla z jednej strony napędza kryzys klimatyczny, ale z drugiej – wojny na całym świecie. Przykład Ukrainy jest najświeższy i najbliższy Europie, ale nie możemy zapominać, że szereg dotychczas wybuchających konfliktów zbrojnych miał takie samo podłoże
Niska emisja
Czyste powietrze znowu do poprawy?
(źródło: smoglab.pl)
„Potrzebujemy instrumentu finansowego w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska, pozwalającego najuboższym realizować tego typu inwestycje bezgotówkowo lub prawie bezgotówkowo. Takiego instrumentu, mimo zapowiedzi, nadal nie ma. Bez tego nie widzę sytuacji, w której osoby spełniające definicję ubóstwa energetycznego mają do wydania na ten cel tak duże środki” – podkreśla rzecznik PAS.
Ulga termomodernizacyjna
(źródło: businessinsider.com.pl)
Podatkowa ulga termomodernizacyjna cieszy się znacznie większym powodzeniem niż dopłata do termomodernizacji w programie Czyste Powietrze – wynika z danych, do których dotarł GetHome.pl. Polacy odliczają średnio 16,8 tys. zł, choć limit wynosi aż 53 tys. zł.
Redakcja:
Radosław Gawlik, Hanna Schudy, Witold Miklaszewski
Wydaje: Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA przy współpracy przedstawicieli Ogólnopolskiej Koalicji „Rozwój TAK – Odkrywki NIE”.
Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, ul. Białoskórnicza 26, 50-134 Wrocław
