W obecnym numerze znajdują się min. ciekawe doniesienia na temat:
– nowego, dramatycznego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC)
– pierwszych elektrycznych samolotów
– polskiego wynalazku produkującego czysty prąd
– innowacyjnej aplikacji dla prosumentów
– pierwszej polskiej spółdzielni energetycznej
– planu dekarbonizacji Azji

Zapraszam,
Katarzyna Kubiczek

	A. Informacje z wybranych działów 1. Klimat i Środowisko 2. Energetyka   3. Rolnictwo
	B. Nowe koncepcje, nowe technologie energetyczne 1. Badania technologiczne, innowacje 2. Realizowane / zrealizowane inwestycje
	C. Regulacje prawne 1. Regulacje w Unii Europejskiej i na świecie 2. Regulacje krajowe
	D. Finansowanie, dotacje
	E. Nowe grupy w sektorze OZE 1. Osoby indywidualne 2. Mali i średni przedsiębiorcy 3. Samorządy, miasta i województwa 4. Inni: sektor edukacji, szkolnictwa wyższego i instytutów badawczych, organizacje pozarządowe, itp.
	F. Monitoring transformacji energetycznej 1. Rekordy OZE 2. Wygaszanie energetyki paliw kopalnych w Polsce, Europie i na świecie

A. Informacje z wybranych działów

1. Klimat i Środowisko

Nowy raport IPCC dot. klimatu
Wg. najnowszego raportu Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC) za około 20 lat nastąpi ocieplenie klimatu o 1,5°C (względem średniej z lat 1850-1900), a za ok. 30 lat – w pesymistycznym scenariuszu – wzrost temperatury przekroczy próg 2°C. Kraje OECD muszą zaprzestać budowy nowych elektrowni węglowych od 2022 r. i całkowicie zrezygnować z węgla do roku 2030, a reszta krajów musi zrobić to samo dziesięć lat później.
https://oko.press/raport-ipcc/

2. Energetyka

a) OZE

Największa turbina napędzana ruchem wody morskiej
Szkocka firma Orbital Marine Power oddała do użytku najpotężniejszą turbinę pływową O2, która znajduje się na Morzu Północnym. Turbina może generować 2 MW mocy, co powinno wystarczyć do zasilenia 2 000 gospodarstw domowych. Projekt może stać się impulsem do wykorzystania zasobu pływów morskich na całym świecie.
https://www.wp.pl/?s=https%3A%2F%2Ftech.wp.pl%2Ffotowoltaika-to-przezytek-to-monstrum-juz-dziala-i-produkuje-prad-6666936859253632a&fbclid=IwAR0icxCk-TINNiUt8fPRVGzX3E8aCcTsg4_6cOAB-JyXIWBlkHfAnJTJ3bM&src01=6a4c8&src02=isgf

Polskie magazyny energii
Największy dotąd polski magazyn energii (moc 6 MW, pojemność 27 MWh) znajdujący się na terenie farmy wiatrowej Bystra, został w kwietniu 2021 r.  przekazany do eksploatacji. Projekt obejmuje system SPS (Special Protection Scheme) oraz hybrydowy magazyn (BESS). Jeszcze większe plany inwestycyjne ma PGE, która do 2030 r. chce w tej technologii mieć około 800 MW.
https://wysokienapiecie.pl/39276-ruszyly-inwestycje-w-polskie-magazyny-energii/?fbclid=IwAR2lTwsEOjf8cY360nrHb6GKd3YFiao085H5A-SdL9nGZQsrwSu1m8lrqoo

b) efektywność energetyczna

Efektywność energetyczna w przemyśle
W przemyśle energia często pozostaje niewykorzystana i jest tracona w postaci ciepła odpadowego. Wyższą wydajność i niższe koszty energii można osiągnąć wykorzystując technologię ORC ORCAN Energy (organiczny obieg Rankine’a), gdzie energia cieplna jest przekształcana w energię mechaniczną i ostatecznie w energię elektryczną. Przy optymalnym wyborze cieczy roboczej praca w ORC zmniejsza zapotrzebowanie pomp na energię elektryczną.
https://polskiprzemysl.com.pl/przemysl-energetyczny/system-orc/?fbclid=IwAR05sJFHovCZmZeO6ka1ZYTxwf8BteR4Yh7miI3NMWDDlpZ0hQMEa4DlF5w

c) transport

Nowa fabryka samochodów elektrycznych w Polsce
Skarb Państwa i spółka ElectroMobililty Poland podpisały umowę inwestycyjną dotyczącą budowy fabryki samochód elektrycznych Izery w Jaworznie. Prace przygotowujące teren pod inwestycję mają się zacząć w I kwartale, a sama budowa fabryki w III/ IV kwartale 2022 r. Inwestycja może się przyczynić do powstania 3 tys. nowych miejsc pracy. Kontrowersyjna jest jednak lokalizacja fabryki, pod którą ma zostać wyciętych kilkaset hektarów lasów.
https://regiony.rp.pl/z-regionu/42200-250-mln-zl-na-nowy-etap-projektu-elektrycznej-izery?fbclid=IwAR2Ha-Ol3kp7gb3IKAtBKngVhrErCCi_M_U_n31riB6QXta-IxZARLi-htM

Pierwsze na świecie samoloty elektryczne
DHL Express zamówiło 12 samolotów elektrycznych typu cargo “Alice” od firmy Eviation i mają one zostać dostarczone w 2024 r. DHL Express planuje stworzyć pierwszą na świecie flotę złożoną wyłącznie z odrzutowców na prąd. Firma chce osiągnąć zerową emisję do 2050 r. “Alice” trafi najpierw na rynek amerykański i do krajów Unii Europejskiej, a pierwszy lot tej maszyny ma odbyć się jeszcze w tym roku.
https://300gospodarka.pl/news/dhl-chce-miec-pierwsza-na-swiecie-flote-samolotow-elektrycznych-zamowil-12-nowych-maszyn

3. Rolnictwo  

Oferta dla rolników
Bank Credit Agricole przygotował specjalną ofertę dla rolników chcących zainwestować w elektrownię fotowoltaiczną. Rolnicy mogą skorzystać z oferty kredytu na preferencyjnych warunkach (minimalny wkład własny 10%) na zakup i montaż instalacji PV. Aby skorzystać z oferty trzeba prowadzić działalność rolniczą od co najmniej dwóch lat.
https://www.green-news.pl/2007-kredyt-fotowoltaika-rolnicy-credit-agricole

B. Nowe koncepcje, nowe technologie energetyczne

1. Badania technologiczne, innowacje

Czy dwutlenek węgla może magazynować energię?
Włoska firma Energy Dome pracuje nad akumulatorami na bazie dwutlenku węgla, które wykorzystują właściwości zjawiska, kiedy CO2 przechodzi między stanami ciekłymi i gazowymi. Takie rozwiązanie mogłoby przyjmować wiele rozmiarów i konfiguracji, a docelowa elektrownia mogłaby wytwarzać około 25 MW i przechowywać od 100 do 200 MWh energii. Akumulatory CO2 miałyby być o połowę tańsze od akumulatorów litowych.
https://www.chip.pl/2021/07/dwutlenek-wegla-jako-magazyn-energii-elektrycznej/?fbclid=IwAR0VQmyeuzfop98c9qsBvCXeDSii5ujgw4IM9RtlG52UaB-L7vtBGrH5M7g

2. Realizowane / zrealizowane inwestycje

Powstaje „droga solarna”
W Holandii budowana jest ścieżka rowerowa ze zintegrowanymi ogniwami słonecznymi, pomiędzy miastami Utrecht oraz Hilversum. Projekt ma charakteryzować się wydajnością sięgającą 120 kWh z metra kwadratowego w skali roku. Po kilku wcześniejszych pilotażach rozpoczęła się faza komercyjnego wdrażania odcinków dróg fotowoltaicznych. Wytrzymałość drogi ma umożliwić zastosowanie jej na trasach rowerowych, podjazdów czy chodników dla pieszych.
https://www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/106001/w-holandii-powstanie-droga-wylozona-panelami-fotowoltaicznymi

Innowacja w budynkach
Firma deweloperska Skanska jako pierwsza w środkowej Europie zastosowała beton Vertua plus o obniżonym śladzie węglowym przy budowie budynku biurowego przy ulicy Puławskiej w Warszawie.  Emisyjność betonu jest o średnio 42% mniejsza niż betonu tradycyjnego. Skanska planuje do 2030 r. zredukować swoją emisję dwutlenku węgla o 50% oraz osiągnąć neutralność emisyjną do 2045 r.
https://www.green-news.pl/2016-skanska-biurowiec-p180-warszawa

C. Regulacje prawne

1. Regulacje w Unii Europejskiej i na świecie

Unijne dotacje na polską transformację energetyczną
KE zatwierdziła pulę środków z Funduszu Modernizacyjnego dla krajów z Europy Środkowo-Wschodniej na proces transformacji systemów energetycznych. Polska będzie największym beneficjentem funduszy – ma dostać ok. 43% budżetu (ok. 20 mld zł). Nasz kraj ma już zatwierdzone pierwsze programy na budowę inteligentnych sieci energetycznych, renowację budynków oraz rozbudowę sieci w celu przyłączania stacji ładowania samochodów elektrycznych.
https://www.gramwzielone.pl/trendy/106087/ke-zatwierdzila-dotacje-dla-polski-na-inteligentne-sieci-i-stacje-ladowania

2. Regulacje krajowe

Zmiana ustawy o rynku mocy
Prezydent podpisał ustawę o rynku mocy i niektórych innych ustawach. Celem nowelizacji jest dostosowanie polskich regulacji prawnych do przepisów unijnych. Nowelizacja przewiduje m.in. zakaz udziału jednostek niespełniających limitu emisji 550g CO2/kWh w certyfikacjach do aukcji, czy wykluczenie konkurencji pomiędzy źródłami niskoemisyjnymi, a jednostkami emitującymi powyżej 550g CO2/kWh.
https://powermeetings.eu/prezydent-podpisal-nowelizacje-ustawy-o-rynku-mocy/?fbclid=IwAR18lmPjhLjvGqFPN1d3_2–NhunY4iVcGBtWofpJ1bnjAQJiL1Eu8gziFM

D. Finansowanie, dotacje

Dotacje do samochodów elektrycznych
Wystartował już program Mój Elektryk, z którego można otrzymać dotacje do zakupu samochodów elektrycznych. Dopłata do zakupu elektryka wynosi 18 750 zł, a dla osób posiadających Kartę Dużej Rodziny nawet 27 000 zł. Maksymalna cena pojazdu objętego dotacją to 225 tys. zł (limit nie obowiązuje osób posiadających Kartę Dużej Rodziny). Realizację całego programu przewidziano na lata 2021-2026.
https://www.gramwzielone.pl/auto-ekologiczne/106094/ponad-400-wnioskow-o-dotacje-w-programie-moj-elektryk

E. Nowe grupy w sektorze OZE 1.

1. Osoby indywidualne

Sprawiedliwa transformacja z perspektywy pracowników KWB Konin
Wg. Witolda Kłosowiaka, pracującego w konińskiej odkrywce, pieniądze z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji powinny trafić do pracowników odchodzących z górnictwa i energetyki oraz do małego i średniego biznesu. Pracownicy KWB Konin stworzyli komitet społeczno-pracowniczy i postulują o stworzenie centrum wsparcia, gdzie pracownicy będą mogli otrzymać wartościową radę co zrobić po zakończeniu pracy w kopalni.
https://www.euractiv.pl/section/energia-i-srodowisko/interview/konin-gornictwo-sprawiedliwa-transformacja-zepak-praca-bezrobocie-emisje-ekologia-klimat/

Aplikacja dla prosumentów
PGNiG Obrót Detaliczny oraz Centrum Startupowe InnVento przygotowują aplikację LeadGen, która będzie prognozować produkcję energii z fotowoltaiki. Aplikacja ma pobierać informacje na temat budynków, m.in. o liczbie kondygnacji, położeniu nieruchomości, wysokość drzew, które rzucają cień na budynek, odległości od pobliskiej infrastruktury, czy zabudowania. LeadGen ma też uwzględniać dane o jakości powietrza.
https://www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/106084/pgnig-szykuje-fotowoltaiczna-aplikacje

2. Mali i średni przedsiębiorcy

Mniej obowiązków dla małych wytwórców OZE
Sejm przyjął nowelizację ustawy, która miała na celu wesprzeć małych wytwórców energii z OZE. Ustawa przedłuża do 2047 r. m.in. obowiązek zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej po stałej cenie i prawo do otrzymania dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej. Nowelizacja zakłada również ograniczenie obowiązków koncesyjnych dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji.
https://300gospodarka.pl/news/ustawa-o-oze-energia-male-instalacje-nowelizacja

3. Samorządy, miasta i województwa

Pierwsza polska spółdzielnia energetyczna
W Raszynie (woj., mazowieckie) została utworzona pierwsza w Polsce spółdzielnia energetyczna. Spółdzielnia EISALL jest niewielka – liczy obecnie zaledwie czterech członków i pięć punktów pomiarowych i można ją potraktować jako eksperymentalną, na której będzie można przetestować nowe rozwiązania, sprawdzić efekt ekonomiczny, a także poznać efekt zastosowania magazynu energii.
https://gramwzielone.pl/trendy/105848/tak-powstaje-pierwsza-spoldzielnia-energetyczna-w-polsce-rozmowa

Sprawiedliwa transformacja w regionach górniczych
Bankwatch Network wydało raport dot. Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji krajów Europy Środkowo-Wschodniej. W raporcie przeanalizowano obecny stan Planów pod kątem ich zgodności z unijną zasadą partnerstwa oraz zobowiązań w zakresie dekarbonizacji i transformacji energetycznej. Niestety zaangażowanie społeczne jest nadal małe, a cele klimatyczne poszczególnych krajów mało ambitne. W raporcie przedstawiono rekomendacje dla KE i rządów.
http://sprawiedliwa-transformacja.pl/2021/08/06/ocena-terytorialnych-planow-sprawiedliwej-transformacji-w-europie-srodkowo-wschodniej/?fbclid=IwAR01Eye9wpSzjdofNGVxMal2MblPbUYlrRW4zmxuEkjWpjfqIVpduad2ZaA

Śląsk przechodzi na OZE?
Z porozumienia podpisanego w Ministerstwie Aktywów Państwowych wynika, że na pokopalnianych terenach na Śląsku mają powstać magazyny energii. Powstał już Komitet Sterujący, który będzie nadzorował opracowanie szczegółowej koncepcji Śląskiego Systemu Magazynowania Energii. Wyznaczono 4 prawdopodobne lokalizacje, w których będą budowane magazyny energii: Ruda Śląska, Bytom oraz dwie lokalizacje w Zabrzu. 
https://swiatoze.pl/slaskie-kopalnie-wchodza-do-swiata-oze/?fbclid=IwAR1LIcgiDt9IcHY_0glR3JmhgHoBYcdabPB2xkgV9gGJYYXgwc5eBZRkHy8

4	Inni: sektor edukacji, szkolnictwa wyższego i instytutów badawczych, organizacje pozarządowe, itp

4. Inni: sektor edukacji, szkolnictwa wyższego i instytutów badawczych, organizacje pozarządowe, itp

Obrońcy klimatu chcą wygaszenia elektrowni
PGE GiEK i przedstawiciele Fundacji ClientEarth „Prawnicy dla Ziemi”, na wniosek Sądu Okręgowego w Łodzi, szukali kompromisu w sprawie elektrowni Bełchatów. Rozmowy zakończyły się fiaskiem. Obrońcy klimatu pozwali spółkę za zanieczyszczanie środowiska i domagają się  wyłączenia bloków elektrowni. Spółka natomiast stoi na stanowisku, że kopalnie i elektrownie PGE działają zgodnie z przepisami. Sprawa najprawdopodobniej ponownie wróci na salę sądową.
https://ddbelchatow.pl/wydarzenia/kopalnia-i-elektrownia/pge-rozmowy-z-client-earth-strony-nie-doszly-do-porozumienia/tdvAr2FWXmwahtIi77g9?fbclid=IwAR3Ysjy8hMD_T8pUS2UtZSPYmC9gB9dJ5gUD9eiGeEbF1Uvh88A1vPkOeYY

F. Monitoring transformacji energetycznej

1. Rekordy OZE

Mamy już prawie 4GW u prosumentów
Z danych Agencji Rynku Energii wynika, że w czerwcu w Polsce przybyło ponad 35 tys. należących do prosumentów mikroinstalacji – łącznie było 602 250, a ich całkowita moc wynosiła 3,982 GW. Jest to wynik lepszy o kilka tysięcy od wolumenu mikroinstalacji podłączonych do sieci w maju. Zdecydowana większość prosumenckich instalacji to instalacje PV.
https://www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/106073/prosumenci-w-polsce-maja-juz-instalacje-fotowoltaiczne-o-mocy-4-gw

2. Wygaszanie energetyki paliw kopalnych w Polsce, Europie i na świecie

Po 2025 r. w Polsce będzie ubywać mocy węglowych
Od 2025 r. wsparcie węgla ze środków publicznych będzie niedozwolone. Z analiz Forum Energii wynika, że po 2025 r., ze względu na kończące się kontrakty mocowe, z polskiego systemu może wyjść 8 GW mocy węglowych, kolejne 6 GW zniknie w latach 2029-2030, kiedy przestaną obowiązywać kontrakty 5-letnie zawarte na aukcji rynku mocy, a z końcem 2035 r., kiedy przestaną obowiązywać 15-letnie kontrakty, nastąpi koniec węgla w Polsce.
https://www.forum-energii.eu/pl/blog/luka-weglowa-2025?utm_source=linkedin&utm_medium=post_27072021&utm_campaign=luka-weglowa&fbclid=IwAR3YsuJKSpCWg-V4Tw9Xb8rQ57pCaUtmTc8hoClYROsjof0v3jNTDoGDZkY

Plan dekarbonizacji Azji
Powstał Azjatycki Bank Rozwoju – partnerstwo państwowego i prywatnego sektora – którego celem jest przyśpieszenie dekarbonizacji Azji, zmniejszenie emisji CO2, ale także osiągnięcie zysków dla prywatnych inwestorów. W projekt zaangażowani są m.in.: ubezpieczyciel Prudential, banki HSBC i Citi oraz fundusz BlackRock, Real Assets i Azjatycki Bank Rozwoju. W ramach projektu planowany jest wykup i następnie zamykanie azjatyckich elektrowni węglowych. Planowany okres projektu to 15 lat.
http://klastry.org.pl/ambitny-plan-dekarbonizacji-azji-przy-pomocy-prywatnego-sektora-czy-to-mozliwe-w-polsce/?fbclid=IwAR3xNGU4CnjvuY-ZdFNUdbJhjYojCZbzLjqfJe818_A-JuJtLd9xhTTMOT4

Transformacja energetyczna Rosji
W Rosji utworzone zostaną grupy robocze „w celu dostosowania rosyjskiej gospodarki do globalnej transformacji energetycznej”. Grupy będą miały za zadanie identyfikację zagrożeń i szans wynikających z globalnej transformacji energetycznej oraz opracowanie optymalnego scenariusza dla rosyjskiej gospodarki. Do grudnia 2021 r. grupy robocze powinny przeanalizować, które branże i w jakim stopniu powinny zostać objęte dekarbonizacją.
https://forsal.pl/swiat/rosja/artykuly/8220995,dekarbonizacja-kreml-globalna-transformacja-energetyczna.html?fbclid=IwAR1DPs1-AyXPpe_nQQXI7yk72VGhvIDBqcYS0F546m5XIfhmoSQZY0SdwJw

Turów musi zostać zamknięty do 2030 r.
Wg. raportu IPCC Polska musi zrezygnować z węgla do 2030 r. Do tego też czasu kopalnia i elektrownia Turów muszą zakończyć swoją produkcję, a region Bogatyni powinien przestawić się na zieloną energię, stworzyć nowe miejsca pracy i rozwinąć nowe gałęzie przemysłu. PGE oraz rząd powinny wyznaczyć daty odejścia od węgla zgodne z naukowym konsensusem dotyczącym klimatu.
http://odpowiedzialny-inwestor.pl/2021/08/11/raport-ipcc-turow-musi-przestac-dzialac-najpozniej-2030-roku/?fbclid=IwAR0yb30fGqImwi4OyUz90s5fqQrbji12hAOx-DOgywZ8cvc8BnFy2JkHsnw

Przygotowała: Katarzyna Kubiczek, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA Redakcja: Radosław Gawlik, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA