Informacje ogólne
Niemcy są jednym z głównych konsumentów energii w Europie. Głównym źródłem energii elektrycznej w tym kraju jest wciąż węgiel. W 2014 udział węgla w miksie energetycznym wyniósł 43,2% (25,4% węgiel brunatny, 17,8% węgiel kamienny). Reszta energii wyprodukowana została z energii odnawialnej (26,2%), energii atomowej (15.8%), gazu (9,5%) oraz innych źródeł (5,3%).
W Niemczech prowadzona jest obecnie polityka wspierająca „Energiewende”, czyli transformację energetyczną. Do 2020 roku Niemcy zamierzają zrezygnować z wykorzystywania energii atomowej. Większość z 17 elektrowni atomowych zostanie wyłączona do 2021 roku, natomiast awaryjnie do 2022 roku będą pracowały trzy siłownie – będą one pełnić rolę bufora bezpieczeństwa. Przypuszcza się, że energetyka odnawialna wystarczy, aby zastąpić istniejące moce z energetyki jądrowej.
W 2010 roku energia jądrowa stanowiła 23% krajowej podaży energii elektrycznej, natomiast w 2014 roku już niecałe 16%.
Odnawialne źródła energii (OZE)
Niemcy są światowym liderem we wdrażaniu energetyki odnawialnej. W 2010 roku zatwierdzona została strategia energetyczna dla Niemiec, która zakłada, że udział energii odnawialnej w całości konsumpcji energii elektrycznej powinien osiągnąć co najmniej 35% w 2020 r., 50% w 2030 r., 65% w 2040 r. i 80% w 2050 r.
Niemcy posiadają najwięcej na świecie zainstalowanych ogniw słonecznych. Produkcja energii ze źródeł odnawialnych wzrosła czterokrotnie w przeciągu ostatnich kilkunastu lat. W 2000 roku z odnawialnych źródeł energii wygenerowano 40 TWh, a w 2014 roku – 157,4 TWh. Największy udział w produkcji energii elektrycznej w 2014 roku miała energia wiatrowa (34%), biomasa (27%), fotowoltaika (23%), energia wodna (12%) oraz odpady z gospodarstw domowych (4%).
Również efektywność energetyczna gospodarki zwiększyła się w Niemczech o 18% w latach 1991-2006. Przewiduje się, że w roku 2050 zapotrzebowanie na energię elektryczną zmniejszy się o 25% w tym kraju. W wyniku rozwijającej się na w szybkim tempie energetyki odnawialnej, w 2014 roku zużycie węgla w Niemczech spadło po raz pierwszy od czasu recesji 2009 r.
Kopalnie odkrywkowe i elektrownie
W Niemczech węgiel brunatny wydobywany jest przede wszystkim w skrajnie zachodniej i wschodniej części kraju, głównie w Nadrenii Północnej-Westfalii, Saksonii i Brandenburgii. Znaczne jego ilości spalane są w elektrowniach węglowych znajdujących się w pobliżu kopalni odkrywkowych, gdyż transport węgla na duże odległości jest ekonomicznie nieopłacalny.
Jednym z największych producentów prądu w Europie jest niemiecka firma RWE Power AG. Kopalnia Hambach jest największą kopalnią odkrywkową węgla brunatnego należącą do tej firmy i znajduje się z Zagłębiu Nadreńskim. Kopalnia ta istnieje od 40 lat i produkuje ok. 40 mln ton węgla brunatnego rocznie, co stanowi mniej więcej jedną czwartą produkcji tego surowca w Niemczech. W Zagłębiu Nadreńskim znajdują się jeszcze dwie inne kopalnie: Garzweiler oraz Inden. Wszystkie trzy kopalnie zaopatrują w węgiel 5 pobliskich elektrowni (również należących do koncernu RWE AG), o łącznej mocy ponad 12 000 MW, produkujących tym samym ok. 18% energii elektrycznej w Niemczech. Zagłębie Nadreńskie jest jednym z największych w Europie regionów wydobycia węgla brunatnego, w którym produkuje się łącznie ok. 100 mln ton tego surowca.
Duży obszar wydobycia węgla brunatnego znajduje się również we wschodniej części Niemiec, w landach Saksonia i Brandenburgia. Vattenfall, szwedzki koncern energetyczny, jest właścicielem pięciu kopalni węgla brunatnego znajdujących się w tym regionie. Jest on także właścicielem kilku elektrowni, w tym Jaenschwalde (3000 MW) i Schwarze Pumpe (1600 MW) w Brandenburgii oraz Boxberg (2500 MW) w Saksonii, które znajdują się niemal przy samej granicy z Polską. Pod koniec 2014 roku szwedzki koncert ogłosił, że chce sprzedać swoje kopalnie odkrywkowe węgla brunatnego oraz elektrownie w Niemczech i skupić się na produkcji energii z OZE.
