W 2018 roku działania DAS-u realizowane częściowo w ramach grantu Fundacji Klimatycznej skupiały się na aktywnym kształtowaniu polityki informacyjnej nt. uchwalonych w listopadzie 2017 roku uchwał antysmogowych dla Dolnego Śląsku oraz monitorowaniu i wspieraniu procesu ich wdrażania.
Działania w tym obszarze doprowadziły m.in. do rozpoczęcia przez Urząd Miejski Wrocławia kampanii informacyjnej nt. uchwał antysmogowych oraz do uruchomienia programu osłonowego, czyli wsparcia finansowego dla osób likwidujących instalacje grzewcze na paliwa stałe. Istotną konsekwencją presji wywieranej przez DAS na władzach samorządowych było także przeprowadzenie pilotażowej inwentaryzacji źródeł ogrzewania na terenie jednego z wrocławskich osiedli, która stała się wstępem do pełnej inwentaryzacji źródeł ogrzewania w całym mieście rozpoczętej w drugiej połowie 2018 roku przez nowo wybrane władze samorządowe.
Po 1 lipca 2018 roku, czyli wejściu w życie pierwszych zapisów nowego prawa, sprawdziliśmy, w jaki sposób gminy wykorzystują dostępne im media elektroniczne do informowania mieszkańców o zakazach spalania wymienionych w uchwałach paliw i montażu zakazanych uchwałami instalacji grzewczych. Ze względu na bardzo niepokojące wyniki kwerendy na kolejnym etapie wykorzystaliśmy tryb wniosku o dostęp do informacji publicznej, by zadać wszystkim 169 gminom Dolnego Śląska szczegółowe pytania o sposób realizacji uchwał oraz politykę informacyjną, a tym samym uniemożliwić im dalsze ignorowanie nowego prawa. Bezpośrednim efektem tych działań były konkretne działania gmin skierowane do mieszkańców (publikacje na stronach internetowych, ulotki, artykuły w lokalnej prasie, spotkania z mieszkańcami), które zostały wykazane w przesłanych przez gminy raportach.
Kontynuacją działań kontrolnych był monitoring i wywieranie presji w czasie kampanii przedwyborczej przed wyborami samorządowymi we Wrocławiu, podczas której staraliśmy się, aby problem niskiej emisji i zanieczyszczeń powietrza stał się istotnym elementem programów kandydatów na stanowisko Prezydenta Miasta Wrocławia. W naszym szczegółowym kwestionariuszu wypowiedziało się siedmiu z dziesięciu startujących kandydatów i kandydatek, którzy uznali smog za jeden z najważniejszych problemów Wrocławia. Deklaracja dotycząca rozpoczęcia pełnej inwentaryzacji źródeł niskiej emisji, złożona w kwestionariuszu przez zwycięzcę wyborów, stała się następnie jedną z pierwszych decyzji nowego Prezydenta Wrocławia, co dowodzi siły oddziaływania Dolnośląskiego Alarmu Smogowego w lokalnych realiach politycznych. Akcentowanie wątków smogowych w kampanii miało również istotny walor edukacyjny i pozwalało na rozpowszechnianie również tą drogą informacji o uchwałach antysmogowych wśród mieszkańców.
Ważnym motywem naszych działań związanych z uchwałami było upowszechnianie informacji o całkowitym zakazie spalania węgla brunatnego i aktywne wdrażanie tego zapisu uchwał. Służyły temu naciski na składy opału i organy kontrolne oraz alarmowanie mediów, a także zaangażowanie Piotra Woźnego, Pełnomocnika Rządu ds. Programu „Czyste Powietrze”, do rozmów z przedstawicielami KWK Turów, kluczowego producenta i dostawy węgla brunatnego na Dolnym Śląsku. W podobny sposób kontynuowane były starania o eliminację z rynku toksycznych podkładów węglowych, przy współpracy z innymi organizacjami w ramach Polskiego Alarmu Smogowego i wywieraniu nacisku na Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
Zwieńczeniem sezonu grzewczego 2017/2018 była realizacja badań sondażowych na terenie Wrocławia, w których sprawdzaliśmy świadomość problemu zanieczyszczeń powietrza wśród mieszkańców miasta, a także wiedzę na temat uchwał antysmogowych na miesiąc przed wejściem w życie pierwszych zapisów nowego prawa.
W ramach projektu kontynuowana była intensywna kampania medialna, podtrzymująca społeczne zainteresowaniem problematyką jakości powietrza oraz wykorzystująca alarmy smogowe do promowania uchwał antysmogowych i rozwiązań służących poprawie jakości powietrza.
Łącznie zorganizowaliśmy: 11 konferencji prasowych, z których materiały cytowane były zarówno w mediach regionalnych, jak i ogólnokrajowych:
- 16.01.2018 r. (Wrocław) – briefing prasowy z prezentacją listu otwartego do Prezydentów, Burmistrzów i Wójtów dolnośląskich gmin ws. polityki informacyjnej nt. uchwał antysmogowych
- 14.02.2018 r. (Wrocław) –z okazji Środy Popielcowej briefing i happening dot. braku informacji ze strony Urzędu Miejskiego Wrocławia na temat uchwał antysmogowych oraz możliwości kontroli próbek popiołu przez Straż Miejską
- 20.03.2018 r. (Wrocław) – konferencja prasowa na temat nielegalnie sprzedawanych i spalanych zużytych podkładów kolejowych
- 25.04.2018 r. (Wrocław) – konferencja prasowa nt. jakości powietrza Bogatyni w związku z emisją niezorganizowaną z Kopalni Węgla Brunatnego Turów
- 6.06.2018 r. – (Wrocław) konferencja podsumowująca sezon grzewczy 2017/2018 i wyniki badań sondażowych we Wrocławiu
- 28.06.2018 r. – (Wrocław) udział przedstawicieli Dolnośląskiego Alarmu Smogowego w briefingu prasowym poświęconym wdrażaniu wrocławskiego programu osłonowego
- 13.07.2018 (Wrocław) – happening i konferencja prasowa dotycząca sposobu, w jaki gminy informują o uchwałach na stronach internetowych
- 11.09.2018 r. (Warszawa)— happening i konferencja prasowa w związku ze złożeniem wniosku do GIOŚ o kontrolę podwykonawców PKP PLK udostępniających toksyczne podkłady kolejowe
- 11.09.2018 r. (Wrocław) – konferencja prasowa w związku z publikacją raportu NIK na temat stanu powietrza w Polsce
- 10.10.2018 r. (Wrocław) – konferencja podsumowująca odpowiedzi kandydatów na Prezydenta Wrocławia w kwestionariuszu antysmogowym
- 29.10.2018 r. (Wrocław) – happening i konferencja w sprawie sprzedaży przez składy opału zakazanego uchwałami węgla brunatnego oraz wniosku do Wojewody o kontrolę składów opału
Równolegle do kampanii społecznej i politycznej prowadziliśmy nasze działania edukacyjne. Wspólnie z Radiem Wrocław zrealizowaliśmy pomiary jakości powietrza, z wykorzystaniem mobilnego pyłomierza, łącznie w 22 gminach Dolnego Śląska (Czarny Bór, Ścinawa, Sobótka, Strzelin, Gryfów Śląski, Złotoryja, Świerzawa, Polkowice, Rudna, Koźlice, Smolec, Ziębice, Ścinawka Średnia, Bielawa, Jedlina-Zdrój, Środa Śląska, Kąty Wrocławskie, Szklarska Poręba, Bogatynia, Lubawka, Malczyce).
Przedstawiciele DASu prowadzili także warsztaty poświęcone problematyce jakości powietrza oraz organizowali i moderowali spotkania poświęcone wdrażaniu uchwał antysmogowych oraz promocji dobrych praktyk w zakresie ograniczania niskiej emisji. Szczególnym wydarzeniem w tym obszarze była konferencja informacyjna w Bogatyni, będąca odpowiedzią na niepokojące sygnały dotyczące jakości powietrza w tym mieście (potwierdzone przez pomiary WIOŚ i naszego pyłomierza), związane z działalnością KWK Turów oraz pobliskiej elektrowni.
Uchwały antysmogowe oraz narzędzia ich wdrażania i kontroli stanowiły w omawianym okresie główny temat spotkań informacyjnych, wykładów i konferencji dla liderów lokalnych społeczności, nauczycieli, urzędników i mieszkańców regionu. Spotkania takie, oprócz Wrocławia, odbyły się w Kątach Wrocławskich, Bolesławcu, Jeleniej Górze, Mirkowie, Bogatyni, Krzeszowie, Pawłowicach i Pisarzowicach. Jednym z najważniejszych tego typu wydarzeń była konferencja dla wrocławskich Rad Osiedli, podczas której nad wspólnymi rozwiązaniami pracowali radni, urzędnicy, strażnicy miejscy i przedstawiciele Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska.