Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu (dalej RDOŚ) wydała tydzień temu kontrowersyjną decyzję środowiskową na rozbudowę odkrywki Turów zaledwie 16 godzin po zakończeniu procedury konsultacji społecznych w Niemczech, które miały być wzięte pod uwagę przy wydawaniu ostatecznej decyzji środowiskowej.
“Sama decyzja liczy ponad 170 stron, naprawdę trudno jest uwierzyć, że wrocławski RDOŚ zapoznał się z uwagami niemieckimi i jeszcze tego samego dnia przygotował tak długi dokument. – komentuje Kuba Gogolewski, koordynator projektów Fundacji “Rozwój TAK – Odkrywki NIE” – “To dowód jak niewielkie znaczenie PGE oraz wrocławski RDOŚ przywiązują do problemów środowiskowych i zdrowotnych, które odkrywka i elektrownia Turów wywołują poza granicami Polski”.
W czwartek 23.01.2020, a więc dwa dni po opublikowaniu decyzji środowiskowej dla odkrywki Turów wrocławski RDOŚ wydał decyzję o nadaniu jej rygoru natychmiastowej wykonalności. Procedura oceny uwag społeczeństwa i ekspertyz dostarczonych przez strony postępowania miała początkowo trwać do marca 2020 roku, ale wrocławski RDOŚ oświadczył w grudniu, że posiada wystarczające informacje do wydania decyzji środowiskowej, pomimo trwających konsultacji raportu środowiskowego w Niemczech, gdzie na zgłaszanie uwag czas był do 20 stycznia 2020 r.
“Fakt, że wrocławski RDOŚ 5 tygodni przed końcowym terminem składania krytycznych uwag oświadczył, że posiada niezbędne informacje do wydania decyzji środowiskowej, a odrzucenie niemieckich uwag zajęło mu mniej niż 24 godziny świadczy o tym, że cały proces był kompletną farsą” powiedziała Kerstin Doerenbruch, rzeczniczka prasowa z niemieckiego biura Greenpeace.
Kontrolowana przez Skarb Państwa Polska Grupa Energetyczna ubiega się o rozbudowę kopalni Turów, zlokalizowanej na granicy polsko-niemiecko-czeskiej oraz o przedłużenie jej działalności do 2044 roku. Plan przedłużenia koncesji wydobywczej dla odkrywki Turów spotkał się z silnym oporem czeskiego ministerstwa środowiska oraz ponad 5000 osób z przygranicznych czeskich i niemieckich miejscowości, które postanowiły zgłosić krytyczne uwagi w ramach prowadzonej przez Polskę procedury transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko.“PGE doskonale zdaje sobie sprawę, że planowana działalność kopalni do 2044 roku to czyste fantasy. Rosnące ceny uprawnień do emisji CO2, a także wymagania ramowej dyrektywy wodnej oraz dyrektywy w sprawie ochrony wód podziemnych jasno wskazują na brak rentowności kopalni już po 2025 roku, nie wspominając o 2044 r. Polskie władze wspólnie z PGE robią co mogą by nagiąć przepisy i odnowić koncesję dla odkrywki, a tym samym przedłużyć toksyczne życie Turowa.” – powiedział Kuba Gogolewski, koordynator projektów Fundacji “Rozwój TAK – Odkrywki NIE”. PGE złożyło także wniosek o przedłużenie obecnej koncesji wydobywczej jako plan awaryjny w przypadku, gdyby okazało się, że nie jest możliwe uzyskanie nowej koncesji do końca kwietnia 2020. Organizacje pozarządowe wysłały szereg skarg do Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego po tym, jak polskie władze zdecydowały się zlekceważyć wymagania dyrektywy OOŚ dotyczące przeprowadzenia procesu konsultacji społecznych. Obecna koncesja wygasa w kwietniu 2020 roku, a ogłoszenie decyzji o jej przedłużeniu ma nastąpić 10.02.2020 r. “Decyzja o udzieleniu PGE przedłużenia obecnej koncesji dla Turowa bez przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko jest złamaniem prawa unijnego oraz konwencji z Espoo. Republika Czeska oficjalnie sprzeciwiła się projektowi ze względu na wysokie prawdopodobieństwo zniszczeń terytorium Czech oraz pozbawienia 30000 osób dostępu do wody pitnej. Konsultacje transgraniczne powinny być kontynuowane, aby sytuacja została rozwiązana zgodnie z prawem. Jednak polskie władze zdecydowały się zamknąć proces konsultacji po tym, jak czeskie ministerstwo środowiska wyraziło swój sprzeciw.” powiedziała Petra Urbanová z Fundacji Frank Bold, która pomaga krajowi libereckiemu w zakwestionowaniu rozbudowy kopalni. Więcej informacji na ten temat udzielą:
Kuba Gogolewski, Koordynator Projektów, Fundacja “Rozwój TAK – Odkrywki NIE”, k.gogolewski@fundacja.rt-on.pl, +48 661 862 611
Nikol Krejcova, Koordynatorka Kampani Klimat i Energia, Greenpeace Republika Czeska, Nikol.krejcova@greenpeace.org, +420 778 002 468
Petra Urbanová, Prawnik, Fundacja Frank Bold, +420 778 777 164, petra.urbanova@frankbold.org
Kerstin Doerenbruch, Rzeczniczka Prasowa, Greenpeace Berlin, presse@greenpeace.berlin, +49 163 614 1395
Dodatkowe informacje
- Czeskie ministerstwo środowiska złożyło skargę w ramach procesu OOŚ ze względu na wadliwe przeprowadzenie konsultacji transgranicznych oraz niewystarczających planów zabezpieczenia dostępu do wody pitnej dla miejscowych mieszkańców.
- Uwolnienie niebezpiecznych substancji chemicznych wymienionych w RDW (w tym rtęci) zostanie zabronione od grudnia 2021 roku. Jest mało prawdopodobne, aby kopalnia i elektrownia w Turowie mogły spełnić bardziej restrykcyjne przepisy.
- Elektrownia na węgiel brunatny w Turowie, która jest zaopatrywana przez kopalnię Turów, jest odpowiedzialna za przedwczesna śmierć około 120 osób w 2017 r. Szacuje się, że doprowadziła do 80 zgonów poza granicami Polski, a szczególnie w Niemczech i Czechach,
- PGE jest obecnie w trakcie aplikowania o pozwolenie zintegrowane (IPPC) nowego bloku elektrowni Turów. W tym momencie trwa okres otwartych konsultacji dla Niemiec, Polski i Czech, a więc istnieje możliwość zgłaszania uwag. Konsultacje w Polsce kończą się 28.01.2020, a w innych krajach w połowie lutego 2020.
- Generali, jeden z ubezpieczycieli kopalni Turów, wycofał się z projektu, gdy kontrakt wygasł pod koniec 2019 roku. Od stycznia kopalnia Turów jest ubezpieczona w ramach TUW PZU.
Europe Beyond Coal jest koalicją organizacji pozarządowych pracujących nad procesem zamykania kopalń i elektrowni węglowych. Zajmuje się również zapobieganiu powstawania nowych projektów oraz przyspieszeniem transformacji energetycznej, efektywnością energetyczną, a także rozwojem odnawialnych źródeł energii. Organizacje pozarządowe poświęcają swój czas, energię i zasoby na rzecz niezależnej kampanii prowadzącej do uwolnienia Europy od węgla do 2030 roku lub szybciej.
